01 jan '14

Eerlijk fotograferen

3657
door Geert Selleslach
‘Meer en meer mensen en bedrijven willen een opgepoetst beeld van zichzelf ophangen. Ik probeer dat laagje schone schijn eraf te krabben. Ik wil de mensen en de wereld fotograferen zoals ze zijn.’

Fotograaf Filip Claessens werkt tien jaar voor RandKrant en zijn uitgangspunt is sterker dan ooit. ‘Nog snel naar de kapper of een modieuze jas aantrekken voor de fotograaf komt, ik hou er niet van’, zegt Claessens. ‘Ik wil eerlijk fotograferen, zoals het is, zonder opsmuk.’ Het juiste, onbewaakte moment vatten, kost tijd.

‘Voor RandKrant maak ik veel portretten. Dat kan een uur of langer in beslag nemen, al lukt dat niet altijd. Ik wil de mensen die ik fotografeer wat beter leren kennen, hen op hun gemak stellen. Elke foto is niet alleen klik en weg, het is ook een ontmoeting met iemand. De fotografie heeft mij met mensen leren omgaan. Ik toon respect en dan krijg ik respect terug.’

Zo ging hij voor onze reeks ateliers met beeldend kunstenaar Bert De Keyser twee halve dagen op stap. Dat was niet zo gepland, maar het leverde wel sterke foto’s op. ‘Ik wil het gevoel hebben dat ik het uiterste heb gedaan.’ Ook voor zijn natuurfoto’s haalt Claessens het onderste uit de kan. Hij gaat meerdere keren naar dezelfde plaats om te zien wanneer het licht goed valt. Zo wachtte hij in het Bloso-domein van Hofstade ooit twee dagen om een reiger te kunnen fotograferen zoals hij het wilde. De vogel werkte niet echt mee, maar Claessens kreeg zijn zin.

Registreren

‘Van jongs af dacht ik in beelden. Nu merk ik dat ik de dingen soms sneller en scherper zie dan anderen. Met mijn beelden wil ik harmonie scheppen in de wereld.’ Claessens was tien toen hij zijn eerste filmpje schoot. In zijn humaniora kreeg hij de smaak te pakken. Later studeerde hij af als Meester in de Beeldende Kunsten in de Media en Designacademie van Genk.

Ondertussen had hij als jonge tiener het land rondgereisd. ‘Ik raakte gefascineerd door grote steden, ging als jonge snaak naar Antwerpen, Brussel en de Waalse steden. Straatfotografie zonder make-up. Registreren, niet manipuleren. Ik hou van een oude arbeidersstad als Vilvoorde waar je foto’s van gewone mensen kan nemen. Naturel. Ik heb een zwak voor mensen die het net niet halen, die uit de boot vallen. Sociale fotografie.’

'De fotografie heeft mijn blik op de wereld geopend.'

Hij heeft tien jaar de Rand gefotografeerd. Is er veel veranderd? ‘Eerst kende ik de Rand niet zo goed. Het was de regio waar je doorreed om naar elders te gaan. Na tien jaar is er bijna geen plek meer waar ik niet ben geweest. Het is een interessante regio vol tegenstellingen. Vooral de verhouding van de stad ten aanzien van het platteland blijft boeiend. Ook de evolutie van de aangespoelde mensen die via Brussel naar de Rand trekken.’

Poort naar de wereld

‘Tijdens mijn stage bij de krant De Morgen heb ik veel bijgeleerd. Nadien heb ik vooral mijn eigen stijl en werkwijze ontwikkeld. Tijd nemen, zoals een visser wacht tot de vis bijt. Alleen werken ook.’ En toch ook blij met mensen die hem achteraf zeggen hoe fijn ze het hebben gevonden. Verrast soms, wanneer buurtbewoners na drie dagen koukleumen op dezelfde plaats, wachtend op het juiste moment, hem een warme kom soep brengen.

Of professor Francis Heylighen die hem voorstelt om van hem een foto te nemen wanneer hij in een boom klimt, ‘niet echt iets wat je van een professor verwacht’. Of mee achter de vuilniskar lopen en merken wat die mensen allemaal naar het hoofd geslingerd krijgen van ongeduldige automobilisten.

Na tien jaar kan Claessens van zijn freelance fotografie leven, maar houdt hij voor de zekerheid een weekendbaan als ploegbaas in een metaalfabriek aan. ‘Ik ben blij dat ik heb doorgezet in de fotografie. Je komt zowat overal en leert heel diverse mensen kennen. De fotografie heeft mijn blik op de wereld geopend. Ik noem het mijn excuus om de wereld te zien. Al heb je bij elke foto ook altijd een portie geluk nodig.’