Welke liedjes ga jij brengen?
Alice Toen: ‘In Bij leven en welzijn zal ik, onder begeleiding van gitarist Jean Van der Schueren, het nummer van Toon Hermans En ze dekte de tafel zingen. Ik breng ook Liefde van later, de Nederlandse versie van Brels La chanson des vieux amants.’
(begint te zingen) ‘Als liefde zoveel jaar kan duren, dan moet het echt wel liefde zijn. Ondanks de vele kille uren, de domme fouten en de pijn...’
‘Het is een nummer dat mij aanspreekt omdat Brel de liefde op oudere leeftijd bezingt. Hij had respect voor senioren.’
Welke rol speelde de liefde in jouw leven?
‘Ik ben nooit getrouwd. Ik heb wel een paar mannen gekend, maar trouwen en kindjes krijgen, was niet aan mij besteed. Mijn vrijheid was mijn hoogste goed. Ik wil nog steeds zelf kunnen beslissen wanneer ik ’s ochtends opsta en hoe ik mijn dag indeel. Niemand hoeft zich daarmee te bemoeien.’
Dat klinkt heel vrijgevochten voor een vrouw van jouw generatie.
‘Die honger naar vrijheid heb ik van mijn vader. Hij was een man met dromen. Op een bepaald moment is hij naar Amerika vertrokken om daar een nieuw leven op te bouwen. Na 25 jaar is hij echter naar België teruggekeerd. Hij moedigde mij ook aan om zoveel mogelijk talen te leren en zo mijn blik op de wereld te verruimen.’
Jij brengt ook Las 3 Morillas de Jaén, een nummer dat de Spaanse dichter Federic García Lorca schreef. Waarover gaat het?
‘Het is een volksverhaal over drie Moorse meisjes die, op zoek naar een beter leven, naar Jaén trekken. Zij willen er olijven gaan plukken. Hun verwachtingen over een kleurrijke toekomst worden echter niet ingevuld en ze keren teleurgesteld terug. Het is een heel mooi liedje.’
Vanwaar de keuze om ook het gedicht Do not go gentle into that good night van Dylan Thomas voor te dragen?
‘Naar aanleiding van mijn 100ste verjaardag heeft Michael De Cock het lied Wat een weelde geschreven. Toen wij merkten dat het nummer aansloeg, besloten wij een cd uit te brengen. Met daarop als laaste act dat gedicht van Dylan Thomas.’
(declameert met heldere stem) ‘Do not go gentle into that good night. Rage, rage, rage against the dying of the light’.
‘Knap toch hoe de dichter je aanzet om in verzet te gaan tegen de stereotiepe beelden die vaak gepaard gaan met ouder worden.’
Was jij niet een van de grondleggers van Toneel aan de Kust, een voorloper van Theater aan Zee?
‘Vroeger heb ik voor Toneel Vandaag gewerkt. Een ensemble dat met zijn voorstellingen naar mensen ging die zelf niet meteen de stap zouden zetten om naar theater te gaan. Wij traden bijvoorbeeld op in gevangenissen en baancafés. Daar improviseerden wij situaties die op de leefwereld van ons publiek geënt waren. Onze aanpak werkte. Het zette ons ertoe aan om, samen met een paar toneelgezelschappen uit andere landen, met theatervoorstellingen naar onze kust te trekken.’
Alice Toen haalt er een foto bij waarop een Amerikaans toneelschap voor het Kursaal van Oostende op hun ‘wagon’ (huifkar) poseert. Ook de jonge Alice staat op de foto.
‘Dat zijn de mensen van het Wagon Theatre. Met hun ‘wagon’ trokken wij in Oostende rond om onze voorstellingen aan te kondigen.’
Met welk theaterstuk heb jij een bijzondere band?
‘Met Charlotte. Dat stuk van Jan Christiaens speelde ik voor de laatste keer in 2017. Het gaat over een honderdjarige dame die haar koffertje heeft gepakt en klaar is om naar een home te vertrekken. Aan de hand van allerlei voorwerpen die zij uit een oude koffer opdiept, vertelt zij haar leven. Het was voor mezelf heel herkenbaar omdat het personage van dezelfde generatie is als mijn moeder. Beide hadden WOI meegemaakt en gelijkaardige situaties beleefd.’
Hoe is jouw liefde voor theater ontstaan?
‘Op jonge leeftijd zongen mijn zus en ik liedjes na die wij op de radio hoorden. Wij bedachten er ook dansjes bij. Zo zijn De Toentjes ontstaan. Tijdens de oorlog gingen wij zingen om een centje bij te verdienen, zodat wij op de zwarte markt chocolade konden kopen. Ik heb altijd graag op een podium gestaan. Ik wil iets vertellen.’
Het centrale thema van Theater aan Zee is ‘de tijd’. Hoe kijk jij naar de tijd en ouder worden?
‘Ik sta daar niet te veel bij stil. Ik leef van dag tot dag. In Charlotte vergelijk ik het leven met een pluimpje. Het leven vliegt voorbij. De kunst bestaat erin om van elke dag iets proberen te maken. Laat daarbij je rimpels je levenslust vooral niet verpesten. Zelf hou ik van mijn rimpels. Zij vertellen mij dat ik geleefd heb en nog steeds leef.’
‘De kwaaltjes die met ouder worden samengaan, ken ik natuurlijk ook. Ik ga niet ontkennen dat die lastig zijn. Soms heb ik ook wel eens dagen dat ik het niet meer zie zitten. Maar ik weiger mij te laten gaan. Op zo’n momenten kan een goed boek of een waardevol gesprek mij weer opkrikken.’
‘Dat ik vandaag nog steeds kan optreden met mijn album dat er dankzij Michael De Cock is gekomen, ervaar ik als een geschenk. Op het podium beleef ik, ook vandaag nog, mijn hoogtepunten. Als ik aan het applaus merk dat ik mensen heb kunnen raken, dan doet dat iets met mij. Dan wordt mijn levenslust weer aangewakkerd. Daarom: laat je vooral niet door je leeftijd beperken. Als je iets wil doen, hoe oud je ook bent, probeer het. Doe het.’
Meer info over de voorstelling op www.theateraanzee.be
