Uit de septemberverklaring van de Vlaamse regering bleek reeds dat Dilbeek, Halle en Vilvoorde vanaf 2026 extra middelen krijgen om de grootstedelijke problemen waarmee ze geconfronteerd worden aan te pakken.
Nieuw gemeenschapscentrum
Daarnaast kondigde Vlaams minister voor de Rand Ben Weyts (N-VA) midden oktober aan dat er een nieuw Vlaams gemeenschapscentrum in Drogenbos komt, meer bepaald in een pand dat de Vlaamse regering voor 450.000 euro aankocht.
Uit de begroting 2026 voor de Vlaamse Rand, die op 24 oktober bekendgemaakt werd, blijkt dat de Vlaamse regering nog meer nieuwe plannen heeft voor de regio. Zo wil Weyts volgend jaar, in overleg met zijn collega’s bevoegd voor industrie en omgeving, geld uit het Vlaams Randfonds uittrekken voor de reconversie van verlaten industrieterreinen.
Reconversie industrieterreinen
‘De Rand telt verschillende industrieterreinen die zwaar verouderd of geheel verlaten zijn. Deze geïndustrialiseerde zones hebben nog altijd een sterk potentieel, niet in het minst omwille van onze centrale ligging in het hart van ons land’, aldus de minister. Hij denkt hierbij aan de aanstelling van een coördinator voor het gebied Machelen-Vilvoorde, tussen de N211, de Willebroekse Vaart, het viaduct van Vilvoorde en de Woluwelaan.
‘In afstemming met de gebiedsgerichte werking van het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO) en de overkoepelende VIP-werking van het departement Omgeving en andere spelers is het streefdoel te komen tot een geïntegreerde bovenlokale programmatie inzake wonen, werken, groen en mobiliteit voor het gehele gebied, die focust op maatschappelijke meerwaarde voor mens en natuur.’
Totaalplan Nederlands
2026 wordt ook het jaar van de opstart en uitrol van het Totaalplan Nederlands. ‘Het betekent een nieuw offensief voor onze taal, die de maïzena is van Vlaanderen en de Vlaamse Rand in het bijzonder. We verwachten serieuze inspanningen van anderstaligen die zich in Vlaanderen willen vestigen; dat is ook in hun eigen belang. Zonder Nederlands heb je simpelweg geen gelijke kansen in onze samenleving’, zegt Weyts.
In 2026 wil hij in eerste instantie focussen op de sectoren Werk en Economie, en Zorg en Welzijn. Er zullen acties gelanceerd worden op maat van die twee sectoren. ‘In die sectoren is aandacht voor het Nederlands van cruciaal belang. Door arbeidskrapte is het echter vaak niet de eerste bekommernis van bedrijven en zorgverstrekkers. Tegelijk komen net in deze contexten heel wat anderstaligen in contact met het Nederlands.’
Samenwerkingsovereenkomst
Voor de vzw ‘de Rand’ betekent 2026 de start van een nieuwe beleidsperiode. Momenteel wordt een nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen de vzw, de Vlaamse Gemeenschap en de provincie Vlaams-Brabant.voor de periode 2026-2030 voorbereid.
‘De evaluatie van de huidige samenwerkingsovereenkomst geeft aan dat de vzw op tal van terreinen nuttig en sterk werk verricht. We willen behouden wat goed is, terwijl we waar nodig nieuwe accenten zullen leggen’, zegt de minister.
In 2026 zal de vzw zich via haar gemeenschapscentra in de zes faciliteitengemeenten en Jezus-Eik blijven inzetten voor een breed Nederlandstalig aanbod van cultuur, vorming, gemeenschapsactiviteiten; en lokale besturen, verenigingen en culturele organisaties ondersteunen op vlak van taalpromotie. De komende twee jaar zal men ook de secundaire scholen in de Vlaams Rand verder ondersteunen bij het omgaan met een grote groep leerlingen die thuis een andere taal spreekt dan het Nederlands.
Over de begroting 2026 voor de Vlaamse Rand is er op het ogenblik dat we dit schrijven nog niet gedebatteerd in de bevoegde commissie. De beslissing om vanaf volgend jaar extra miljoenen toe te kennen aan Dilbeek en Halle en Vilvoorde was op 8 oktober wel al onderwerp van een debat.
Vanaf 2026 krijgt Halle 0,5 miljoen euro extra wat het totale aantal extra middelen voor deze stad op 1,5 miljoen euro brengt. Voor Vilvoorde is dat respectievelijk 1,2 en 2,7 miljoen euro en voor Dilbeek 1,1 en 2,4 miljoen euro. Weyts wil wat deze extra middelen betreft focussen op de drie grootste steden in Halle-Vilvoorde. Eerder dan te wachten op een toekomstige herziening van het Gemeentefonds wil hij binnen de regering via het Randfonds en andere kanalen ijveren om extra middelen binnen te halen voor de Vlaamse Rand. Het Vlaams Randfonds zal in 2026 kunnen rekenen op 5,3 miljoen euro.
Tijdens het debat over de extra middelen voor de drie vermelde steden hekelde Vlaams parlementslid Jan Laeremans (Vlaams Belang) op 8 oktober in de bevoegde commissie het feit ‘dat verschillende andere gemeenten uit de regio uit de boot vallen, terwijl ze met dezelfde problemen kampen’.
Hij citeerde hierbij Jan Desmeth (N-VA), burgemeester van Sint-Pieters-Leeuw en voorzitter van het Toekomstforum, dat er vijf randgemeenten zijn – Machelen, Zaventem, Asse, Sint-Pieters-Leeuw en Grimbergen – die hoger scoren op de criteria bevolkingsdichtheid, migratiesaldo vanuit Brussel, het aantal niet-EU-burgers en leefloners die gehanteerd worden om uit te maken wie aanspraak kan maken op extra geld. Parlementslid Hans Bonte (Vooruit) pleitte er tijdens dit debat voor om Vilvoorde te erkennen als centrumstad, de ondersteuning door het Randfonds uit te breiden tot de brede Rand en het Gemeentefonds te herzien.
