Die inzet blijft nodig: de talendiversiteit op school blijft groeien en de nood aan begeleiding is groot. Daarom maakt minister van de Vlaamse Rand Ben Weyts (N-VA) 2 miljoen euro extra vrij om het project Boest je school met twee schooljaren te verlengen. Cindy Van Dijck, coördinator van het team Taalpromotie en Hilde Leon, projectcoördinator secundair onderwijs bij vzw ‘de Rand’ maken een stand van zaken op.
Het project loopt nu drie jaar en wordt met twee jaar verlengd. Wat maakt die verlenging belangrijk?
Leon: ‘We hebben drie schooljaren achter de rug en nu komen er dus nog twee bij. Die verlenging is er gekomen op vraag van de stuurgroep, waarin directeurs uit de regio zetelen. Ze gaven terecht aan dat je pas na enkele jaren echte gedrags- of beleidsveranderingen in scholen kunt zien. Een veranderingstraject heeft tijd nodig. Vandaar de vraag om Boest je school verder te zetten. Gelukkig werd die gehonoreerd.’
Welke ondersteuning krijgen scholen precies?
Van Dijck: ‘Elke school kiest waarop ze prioritair wil inzetten: taalbeleid, ouderbeleid of oefenkansen Nederlands buiten de schooluren. Samen met een schoolondersteuner wordt een traject op maat uitgewerkt in functie van het profiel van de school.’
Leon: ‘Scholen kunnen kiezen tussen drie formules met verschillende intensiteit van ondersteuning. Alles begint bij een grondige analyse van de noden. In de intensieve trajecten maken we met een kerngroep een actieplan op met als doel op termijn het brede schoolteam mee te krijgen.’
Hoeveel scholen hebben jullie tot nu toe bereikt via een traject op maat?
Van Dijck: ‘Sinds 2022 ondersteunden we 25 secundaire scholen in de Vlaamse Rand en Halle. In die scholen proberen we via zoveel mogelijk leraren en andere medewerkers het Nederlands van de leerlingen te versterken en ook ouders daarin te betrekken.’
Waren er de voorbije jaren opvallende evoluties in de thema’s waar scholen op inzetten?
Leon: ‘Taalbeleid blijft het populairste thema. Hoe gaan we in ons onderwijs om met taal en hoe kunnen we dat verbeteren? Die vraag houdt veel schoolteams bezig. Dat is ook logisch: elke leraar voelt aan hoe belangrijk taal in de klas is. Gaandeweg groeit het besef dat ouderbetrokkenheid en taalkansen buiten de school daar onlosmakelijk mee verbonden zijn. Scholen zien steeds vaker in hoe essentieel de rol van ouders is bij het leren van de leerlingen.’
Van Dijck: ‘Dat is geen verrassing, maar het is wel mooi dat scholen zelf tot dat inzicht komen. In het begin ging alle aandacht naar taalbeleid, maar door het proces dat we samen met hen doorlopen, ontstaat er een bredere kijk. We verbinden hen bijvoorbeeld met een brugfiguur of met lokale actoren die taalkansen Nederlands in de vrije tijd van leerlingen of ouders organiseren.
Hoe moeilijk is het voor scholen om ouders actief te betrekken, zeker in een taaldiverse context?
Leon: ‘We starten altijd met een bevraging van het schoolteam en de ouders. Wat verwacht je van elkaar? Op basis daarvan bepalen we acties, bijvoorbeeld het helpen verduidelijken van brieven en schoolreglementen. We willen het cliché ontkrachten dat anderstalige ouders niet geïnteresseerd zijn. Elke ouder wil het beste voor zijn kind, maar weet soms gewoon niet hoe hij of zij kan helpen.’
Elke ouder wil het beste voor zijn kind, maar weet soms gewoon niet hoe hij of zij kan helpen.
Hilde Leon
Wat doen jullie om scholen te ondersteunen in die communicatie?
Van Dijck: ‘We laten schoolteams zich inleven in het perspectief van de ouders. Is de communicatie helder? Is het taalgebruik toegankelijk? We stimuleren scholen ook om ouders als volwaardige partners te zien.’
Wat is de rol van de schoolondersteuner in de praktijk?
Leon: ‘Die werkt op verschillende niveaus. Soms op klasniveau, bijvoorbeeld door een lesvoorbereiding taalontwikkelend te maken of door te observeren. Soms op beleidsniveau, door met directies of kernteams te werken rond visie en schoolcultuur. De schoolondersteuner vertrekt vanuit wat de school al doet of geprobeerd heeft, want dat is vaak al heel wat.’
Zijn er scholen die al echt een verschil merken?
Leon: ‘Jazeker. Ongeveer een kwart van de scholen die we ondersteunden, kunnen nu verder zonder intensieve begeleiding. Dat zijn scholen die niet alleen inhoudelijk gegroeid zijn, bijvoorbeeld de principes van taalbewust lesgeven toepassen of een draaiboek uitschreven voor de oudermomenten. Ook op het vlak van samenwerking in en rond de school zien we positieve evoluties.’
Wat zijn de grootste uitdagingen voor de komende jaren?
Van Dijck: ‘Elk jaar zijn er nieuwe leerkrachten die nog niet mee zijn in het verhaal. Aanvangsbegeleiding is dus cruciaal. Net zoals aandacht voor onthaalbeleid en dus het onthaal van nieuwe leerlingen en hun ouders. Daarnaast blijven we inzetten op kennisdeling via netwerken en workshops, ook voor scholen buiten de Vlaamse Rand en Halle.’
Leon: ‘Elke school weet dat inzetten op taalbeleid, inclusief extra oefenkansen Nederlands, en ouderbeleid loont. In de veelheid aan taken is het niet evident om nog tijd en mentale ruimte vrij te maken voor één specifiek veranderingsproces. Elke verandering vraagt tijd, draagvlak en een mindshift. We merken dat scholen grote stappen zetten en dat geeft vertrouwen voor de toekomst.
Meer over Boest je school vind je op de website van vzw 'de Rand'.
