01 apr '19

Engagement als levenshouding

6865
door Nathalie Dirix
Een geëngageerd leven leiden ze allebei. De ene als dj, de  andere als auteur en zanger. Met muziek en woorden van deze wereld een betere plek maken, daarvoor zetten LeFtO en Elvis  Peeters zich in.

Wat zijn tot nu toe de sleutelmomenten in jullie leven?

LeFtO: ‘De kibbelscenes tussen mijn ouders toen ik een jongen van drie was, staan in mijn geheugen gegrift. Niet lang daarna zijn ze gescheiden. In mijn jonge jaren heeft mijn vader een Portugese vriendin gehad: Isaura. Zij is de vrouw die mij heeft opgevoed. Ze deed dat op een zuiderse manier. Dat heeft waarschijnlijk meegespeeld dat ik al op jonge leeftijd door andere culturen werd aangetrokken. Een ander sleutelmoment was toen ik alleen ging wonen in Gent. Het was de periode waarin ik met mijn maten een platenlabel startte. Ik had toen echt het gevoel dat ik mijn vleugels uitsloeg en de wijde wereld introk. Ook het overlijden van mijn grootmoeder heeft een grote indruk op me gemaakt. Ik hoorde haar vallen. Die val was het begin van het einde voor haar. En het verlies van mijn vader enkele jaren geleden heeft nog meer impact op me gehad. Hij was de man die me discipline bijbracht. Het is dankzij zijn opvoeding dat ik nooit heb gerookt of gedronken. Ik was me er goed van bewust dat hij hard moest werken om mij een goede basis in dit leven mee te geven. Ik wou hem dan ook niet teleurstellen. Dat gevoel is er nog steeds.’

Elvis Peeters: ‘Als ik terugblik denk ik aan mijn gelukkige jeugd op de boerderij van mijn ouders in Grimbergen. Maar er is ook het beeld van een kleine jongen van vijf die uit zijn bed is gekropen en helemaal alleen in zijn pyjama angstig op de trap zit. Die jongen ben ik. Ik was een slechte slaper die bang was om naar bed te gaan. Stel dat ik niet meer wakker word, dacht ik. Een persoon die ook in beeld komt, is Agnes Moerenhout. Zij was mijn leerkracht Nederlands die mijn liefde voor taal heeft aangewakkerd. Zij sprak over de dichter Herman Gorter die nieuwe woorden creëerde. Knap vond ik dat. Er is ook mijnheer Spruyt, mijn leraar godsdienst. Dankzij hem ontdekte ik de filosofie. Ik was geen schitterende  leerling. Ik ben twee keer blijven zitten. Muziek en de punkbeweging van toen interesseerden me meer dan studeren.’

‘Het oprichten van onze punkgroep Aroma di Amore beschouw ik ook als een ijkpunt. We zongen bewust in het Nederlands. Dat op zich was een statement. Een ander cruciaal moment in mijn leven was zonder twijfel de ontmoeting met mijn vrouw Nicole. We leerden elkaar kennen in de vredesbeweging. 

ELVIS PEETERS: ‘Ik heb geleerd dat je niet mag wanhopen.’

Sociaal engagement heeft ons altijd getekend. In de vroege jaren 80 maakten we deel uit van de antirakettenbeweging. Met een groep mensen hebben we toen zelfs een huis in Florennes gekocht. Het was onze uitvalsbasis voor protestacties tegen de kruisraketten die daar geïnstalleerd werden. Het waren boeiende tijden. De samenleving was toen erg verzuild. Wij waren ervan overtuigd dat het anders kon en moest. En voor die overtuiging gingen we dan ook helemaal.’

Je echtgenote is co-auteur van je boeken. Hoe werkt dat? 

Elvis Peeters: ‘Nicole is mijn literaire sparring partner. Samen schrijven, doen we al vele jaren. We deden het ook voor onze nieuwste roman De ommelanden. We herlezen en herwerken de stukken van de andere. Dat betekent dat je hard moet durven zijn tegen elkaar en dat je tegen kritiek moet kunnen. We doen de tekstbesprekingen op café. Zo voorkomen we dat we in te verhitte discussies belanden.’

Heb jij ook een sparring partner?

LeFtO: ‘Op school heb ik een jongen gekend met wie ik heel goed van gedachten kon wisselen. Hij is de man die me in de dj-wereld introduceerde. We zien elkaar nog bijna elke week. Als dj ben ik vaak alleen onderweg. Dan heb ik veel tijd om na te denken. En dat brengt me wel eens in verwarring, zoals de laatste keer toen in Californië de gedachte opkwam om daar tussen de zon en de kanjers van cactussen te blijven. Met de komst van onze baby is dat niet meteen meer aan de orde.’

Elvis, jij bent al vader. Wat heeft het vaderschap met jou gedaan?

Elvis Peeters: ‘Ik herinner me nog hoe we op de dag van de geboorte plots niet langer met twee maar met drie waren. Op een paar seconden is er een mens die niet meer uit je leven weg te denken valt. Ik wist niet dat een geboorte zo ingrijpend was. Het vaderschap zorgde ervoor dat ik met meer discipline en een groter verantwoordelijkheidsbesef in het leven ging staan. Vader zijn, vind ik een fantastische ervaring. Nicole en ik hebben er bewust voor gekozen om onze zoon samen op te voeden. Net zoals bij het schrijven, willen we ons hiervoor samen engageren.’ 

LeFtO: ‘Ik ben nog geen ervaringsdeskundige, maar ik weet nu al dat ik het vaderschap als een grote verantwoordelijkheid zie. Ik heb dan ook lang gewacht om de stap te zetten. Zeker omdat ik als dj vaak in het buitenland ben. Mijn vriendin beseft dat. Toch heeft het haar niet belet om samen met mij dit avontuur aan te gaan.’

Heel recent verloor je je vader. Wat heeft dat verlies met je gedaan?

Elvis Peeters: ‘Ik wist niet dat het zo raar zou aanvoelen om een ouder te verliezen. Mijn vader is bijna 90 jaar geworden. Op het einde van zijn leven was de wereld waarin hij leefde heel klein geworden. Met als gevolg dat zijn blik op de wereld steeds nauwer werd en onze gesprekken steeds minder diepgaand. Hij was blij als hij mij zag, maar de echte gesprekken zoals vroeger voerden we niet meer. Je zou kunnen zeggen dat zijn leven als een kaars is uitgedoofd. Je zou dan denken dat zijn overlijden minder hard zou aankomen. Ik voel echter dat ik verweesd achterblijf. Na zijn crematie had ik het moeilijk met de gedachte dat zijn gelaat en lichaam plots helemaal weg waren. Ik voelde me helemaal alleen in de eeuwigheid der tijden. Alsof het dak boven mijn hoofd was weggeslagen. De confrontatie met de eindigheid maakt duidelijk dat we hier slechts heel even zijn en dat er niets anders opzit dan er het beste van te maken.’

Het beste van dit leven maken. Wat betekent dat voor jou?

Elvis Peeters: ‘Een tijd geleden zag ik een reportage over een Afrikaanse boer die jonge bomen plantte om de ontbossing van de sa - vanne tegen te gaan. Hij kreeg de vraag waarom hij dat deed. Hij zou die bomen toch nooit zelf als volgroeide bomen zien. Hij deed het voor de generaties die na hem kwamen. Dat was ook de reden waarom ik in 1976 deelnam aan een betoging tegen de kerncentrale in Doel. Welke wereld laten wij na voor de komende generaties? Die vraag zouden politici en burgers zich meer moeten stellen.’

LeFtO: ‘Politici zouden meer moeten doen wat de burgers willen dat ze doen. Ze zouden meer moeten handelen vanuit het algemeen belang. Kijk naar welke lelijke gebouwen er in Brussel staan omdat politici aan hun eigenbelang dachten en niet aan het algemeen belang. Het is hoog tijd dat er in Brussel en de Rand referenda worden ingevoerd. De technologie maakt dat perfect mogelijk. Het zou kunnen helpen om de kloof tussen de politici en de burgers te verkleinen.’

Jullie staan allebei geëngageerd in het leven. Vanwaar dat engagement?

Elvis Peeters: ‘Ik heb mijn ouders zien sukkelen om de eindjes aan elkaar te knopen. Soms was er gewoon geen geld om naar de winkel te gaan. Een beeld dat ik niet vergeet is mijn moeder die ’s avonds onze broeken oplapte, zodat er geen nieuwe broeken gekocht moesten worden. Ik kan zelf ook nog altijd geen geld verspillen.’ 

‘De uitspraak van de Franse dichter Eugène Guillevic vind ik treffend. Engagement is een levenshouding. Je kan geëngageerd zijn als beenhouwer, postbode, kunstenaar, politicus... ‘Ik engageer niet mijn werk, ik engageer mijn leven’, zegt Guillevic. Met andere woorden: iedereen kan zich engageren. Zolang je maar consequent bent en de daad bij het woord voegt.’

LeFtO: ‘Ik heb als kind gemerkt dat het voor mijn vader een hele opdracht was om financieel rond te komen. Ik wist al op jonge leeftijd dat het leven geen verblijf in Disneyland is. Ik weet wat het is om in een moeilijke buurt op te groeien. Tijdens mijn jeugd heb ik meerdere jaren in Molenbeek gewoond. Dat scherpt je sociaal engagement aan.’

Welke lessen heeft het leven jullie bijgebracht?

LeFtO: ‘Uit elke ervaring die je meemaakt, leer je. Een vriend van me, die me tijdens moeilijke periodes heeft opgevangen, leerde me dat tegenslagen je sterker maken. Ik merk dat met ouder worden bepaalde zaken minder hard binnenkomen. Ik denk dat het komt omdat het leven je al heeft geleerd dat je op een of andere manier die tegenslagen te boven komt.’

Elvis Peeters: ‘Welke wereld laten wij na voor de komende generaties? Die vraag zouden politici en burgers zich meer moeten stellen.’

Elvis Peeters: ‘Samen met Nicole heb ik geleerd dat je niet mag wanhopen. Als zelfstandige auteurs weten we niet wat onze inkomsten morgen zullen zijn. Met die onzekerheid hebben we leren leven. Belangrijk is dat je erin gelooft dat het uiteindelijk goed komt. Dat geeft een bepaalde rust en zorgt ervoor dat je een vertrouwen uitstraalt waardoor sommige zaken ook effectief goed komen.’ 

LeFtO: ‘We leven in woelige tijden met weinig zekerheden. Ik merk dat die onzekerheid heel wat stress veroorzaakt. Ik ben dan ook bezorgd voor de jongeren van morgen. Voor de ontgoochelingen die het leven hen nog kunnen brengen en waarop ze niet zijn voorbereid. Het leven dat ze op social media leiden, is vaak heel ver van de realiteit verwijderd.’ 

LeFtO: ‘We leven in woelige tijden met weinig zekerheden. Ik ben dan ook bezorgd voor de jongeren van morgen.’

Elvis Peeters: ‘Als jongere heb je vandaag zoveel mogelijkheden. Het is echt niet evident om binnen dat mega-aanbod de juiste keuzes te maken. Als je ziet welke stroom van informatie er via hun gsm op hen afkomt, dan moet dat toch een helse karwei zijn om je te kunnen focussen. Ik zou het niet kunnen. Dat is dan ook de reden waarom ik nooit een iPhone heb aangeschaft. De rust die ik daarvoor in de plaats krijg, zou ik niet willen missen.’

Wat brengt jullie in deze woelige tijden tot rust?

Elvis Peeters: ‘De stem van Mark Lanegan. Ook al zingt hij een telefoonboek, dan nog zal ik het goed vinden. Ook de kleuren en de wilde schildertechniek in de schilderijen van Van Gogh doen iets met me. Maar ik kan ook genieten van het lezen van een boek zoals De man die zijn haar kort liet knippen van Johan Daisne.'

LeFTO:  ‘Ik wist al op jonge leeftijd  dat het leven geen verblijf  in Disneyland is.’

LeFtO: ‘In mijn huis vind je veel kunstvoorwerpen. Ik voel me daar goed bij. Het ontdekken van een mooi detail in de buitengevel van een gebouw kan me blij maken. Ken je de moderne wandtapijten van de Britse kunstenaar Grayson Perry? Zijn werk is niet alleen mooi, er zit ook duidelijk een boodschap in. Zo is er een tapijt waarop je Mekka ziet met daarnaast het symbool van Starbucks. Te gek. Lezen is niet meteen aan me besteed. Geef mij maar beelden of muziek waar er een ziel van uitgaat. Er is vandaag veel te veel oppervlakkigheid. Ik wil muziek delen die tijdloos is en mensen weet te raken.’

Wat verwachten jullie nog van het leven?

Elvis Peeters: ‘Dat onze nieuwste roman De ommelanden goed ontvangen wordt. En dat Nicole en ik nog heel wat romans mogen schrijven. Een goede plaat op vinyl maken, staat ook op mijn wishlist. Misschien zal die plaat over de liefde gaan. Want iemand hebben met wie je je leven kan delen, met wie je samen een kind opvoedt en op wie je 100% kan vertrouwen, is dat niet het mooiste wat er is? Ik hoop dat mijn wereld met ouder worden niet gaat verengen. Mocht dat toch het geval zijn, dan hoop ik dat ik de luciditeit zal hebben om er op tijd een einde aan te maken. Dat het leven op een bepaald moment stopt, is een feit. Is het dan niet beter om dat leven in schoonheid te laten eindigen?’ 

LeFtO: ‘Met de komst van mijn zoon wordt 2019 sowieso een cruciaal jaar. Ik hoop dat zijn leven beter wordt dan de voorspellingen van vele opiniemakers. In het Europese Avondland hoor je veel onheilspellende berichten. Er is heel wat onvrede. Vaak niet onterecht. Waarom is het zo moeilijk voor sollicitanten van allochtone afkomst om voor een  sollicitatiegesprek uitgenodigd te worden? Waarom blijven we nog steeds in  stereotypen denken waardoor bepaalde  groepen uitgesloten worden? Toch blijf ik hopen dat er een keerpunt komt. Dat we de polarisering kunnen omdraaien. Dat we de stap zetten om elkaar beter te begrijpen in plaats van elkaar te bekampen. Is dat niet de overtuiging waarmee we de toekomst willen ingaan?’ 

LeFtO Stéphane Lallemand (1976)

  • Dj en producer.
  • Presentator en huis-dj bij Studio Brussel.
  • Ontving in 2014 de prijs voor de beste Belgische dj.
  • Groeide op en woont in Brussel.

Elvis Peeters Jos Verlooy (1957)

  • Auteur en muzikant.
  • Schrijft romans en theaterstukken, samen met zijn vrouw Nicole Van Bael.
  • Ontving meerdere literaire prijzen.
  • Afkomstig uit Grimbergen.