Als we haar contacteren is Reinel Bakole (25) druk in de weer met de voorbereidingen van haar Bozar-concert As I Left The Tales Behind. Op het Brusselse stadsfestival Couleur Café zal ze straks uit dezelfde set putten. ‘De titel verwijst niet naar mijn roots, maar naar het proces dat ik als individu doormaakte. Ik ben opgegroeid in een Afrikaans huishouden in het Waals-Brabantse Rixensart, een witte plattelandsomgeving waarin ik op mijn achtste ben beginnen dansen. Al die ervaringen, die een outsider van me maakten, heb ik opgestapeld. Daar hoorden veel dromen bij, maar langzaam ben ik er achter gekomen dat als ik die wilde verwezenlijken ik meer aanwezig moest zijn, zonder de filters of voorwaarden die aan mijn oude, wat steriele dromen verbonden waren, want ze weerhielden mij ervan om echt open te staan. Als ik nu terugga naar het dorp van mijn jeugd is dat altijd met een dubbel gevoel: het is er klein, uitgestrekt en saai. Ik heb leuke herinneringen aan de tijd met mijn familie, maar de plek vertelt niet mijn verhaal. Mijn huidige vriendenkring beschikte in de stad over een veel levendiger netwerk.

Kracht vinden

Bakole staat ons te woord in het Engels omdat ze nog wat timide is over haar Nederlands, ook al heeft ze een Vlaamse vriendin. Op een podium staat taal haar boodschap echter niet in de weg. Integendeel, meer dan ooit plukt ze de vruchten van het feit dat ze het allemaal zelf heeft moeten uitzoeken. De mislukkingen op haar cv, zoals een geflopte auditie aan een prestigieuze dansschool in de Verenigde Staten, vindt ze even belangrijk als de successen. Een opleiding theater en hedendaagse dans in Amsterdam deed haar artistiek openbloeien. Haar eerste muziekreleases mixten een eclectisch neosoulgeluid met performance, dans en visuals. Een tijdelijk verblijf in Londen, waar ze zich als zwarte vrouw beter gerepresenteerd voelde, en een residentie in Kinshasa, deden haar uit haar comfortzone stappen.

Van die laatste trip, niet naar het Congolese platteland waar haar ouders vandaan komen, maar naar de bruisende hoofdstad, heeft ze veel opgestoken. ‘Ook omdat ik alleen ben gegaan, zonder ouders. Men had er meteen door dat ik een Afrikaanse uit de diaspora was. Dat muzikanten er veel minder blabla nodig hebben, inspireerde mij. Ze beginnen gewoon te spelen op het materiaal dat beschikbaar is. Ik was ook blij verrast veel generatiegenoten te ontmoeten die op dezelfde golflengte zaten en van dezelfde muziek en kleren hielden. Ondanks het gebrek aan infrastructuur en netwerk was hun creativiteit en ondernemingszin verfrissend.’

Expressionistisch

Gek genoeg ging de zangeres vorige zomer pas voor het eerst naar Couleur Cafe, het festival dat wel meer muziek uit de diaspora programmeert. ‘Van in het middelbaar herinner ik me dat vrienden het festival bezochten, maar ik was op reis of studeerde in het buitenland. Vorig jaar heb ik mijn moment gegrepen om twee van mijn inspiratiebronnen te zien. De BritsAngolese rapartieste IAMDBB had ik al eens in Amsterdam gezien en vond ik opnieuw bijzonder straf. Maar het optreden van de Spaans-Argentijnse zangeres en danseres Nathy Peluso krikte mijn zelfvertrouwen echt op. Zij toonde dat het mogelijk is om én een band te leiden én te dansen én te zingen, en dat allemaal op een podium vol rekwisieten. Het publiek was bovendien dol op de manier waarop ze al haar creatieve ideeën in één liveset stopte. Ook ik ben begonnen als danseres. Daarna ging ik zingen en componeren en noemde iedereen me een artieste, maar zelfs die term vind ik niet breed genoeg.’ (lacht) En dus noemt ze zich tegenwoordig expressionist. ‘Het klinkt niet alleen beter, het verwoordt ook goed wat ik wil uitdrukken, wat er in me zit, en dat op de meest oprechte, kwetsbare en rauwe manier. Hoe meer stijlen en disciplines ik ontdek, hoe meer ik ze wil gebruiken en versmelten. Ik zit vol kleur.’

Timing en visie

Als we haar vragen of ze er vorig jaar als toeschouwer aan had gedacht dat ze dit jaar zelf op het podium van Couleur Café zou kunnen staan, weerklinkt zonder aarzeling een luide ja!, om meteen daarna in de lach te schieten. ‘Ik zou dit jaar vooral aan nieuw materiaal werken, maar dit aanbod kon ik niet afslaan. Ik kijk ook uit naar de concerten van Neue Grafik Ensemble, met wie ik vorig jaar al een podium deelde in Dour, en de Australische zangeres Josh Sultana.’ Tijdens haar concert zal je onder meer de nieuwe single horen die ze in Kinshasa maakte en opnieuw verschillende invloeden combineert. ‘Ik deelde mijn diepste gevoelens met lokale muzikanten en zonder er veel over te praten voegden zij percussie, drums en bas toe, alsof ze me direct begrepen hadden. Voor een track zo intens is het resultaat erg dansbaar. Het past perfect in clubs.’

Een eerste album ligt in het verschiet, maar alles op zijn tijd. ‘Ik denk veel na over wat ik wil zeggen en hoe ik dat het best doe. Soms te veel. Een release is voor mij nooit gewoon een release, maar herbergt een hele visie. Ik schrik er zelf van dat mijn vorige ep alweer dateert van 2021. Meer dan ooit besef ik dat het leven artistieke processen kan vertragen en versnellen. Daarom probeer ik gewoon aanwezig te zijn, geen tijd te verspillen, maar tegelijk de natuurlijke timing van de dingen te aanvaarden en niets te forceren.’

Die vorige ep Closer To The Truth maakte Bakole tijdens de lockdown in Overijse, waar haar familie een huis heeft. ‘Tussen de velden en in de bossen kwam ik er na mijn doortocht in Londen opnieuw tot rust. Ik koester mijn boswandelingen, zeker nu ik onlangs naar Brussel verhuisde. Gelukkig woon ik vlakbij een park en niet in het centrum. Ik heb zo’n plek nodig waar ik afstand kan nemen van de drukte. Toen ik mijn plek nog niet had gevonden, had ik die ruimte ook nodig om mijn leven als outsider te kunnen plaatsen.’

23 TOT 25 JUN
Couleur Café
Brussel, Atomiumsquare, www.couleurcafe.be