01 apr '19

Elke zin moet bekken

3278
door Lene Van Langenhove
De slagerszoon met brilletje, de eeuwige jongeling van de Vlaamse letteren, is zestig geworden. Lanoye heeft nog een reden om te feesten: hij is veertig jaar schrijver en dertig jaar samen met zijn grote liefde René. En dus toert hij met 'Jubilee Lanoye'.

‘Geen enkele andere Vlaamse auteur kan, alleen op een podium, een publiek voor tweemaal zestig minuten doen luisteren, lachen en vertwijfelen’, verscheen daarover in de pers. De rasperformer brengt fragmenten uit zijn gevarieerde oeuvre: romans met klassiekers als Kartonnen Dozen en Het Goddelijke Monster, theaterstukken als Ten Oorlog en Mamma Medea, oorlogspoëzie en natuurlijk ook maatschappelijk geëngageerde opiniestukken, brieven en essays. Je kan trouwens stemmen op je favoriete passage. Veel kans dat er wordt voorgelezen uit Sprakeloos, want de roman over het afbrokkelende taalvermogen van zijn moeder is zonder twijfel Lanoye’s grootste hit. Daarna gaan de muzikanten van jazzcombo Bloednoot aan de haal met Lanoye’s teksten. Zoals dat moet in jazz improviseren contrabassist Nicolas Rombouts (Dez Mona) en drummer Teun Verbruggen (Flat Earth Society) er muzikaal en tekstueel lekker op los.

AUTEUR VAN STEMMEN

Ook Lanoye gaat er prat op niet te repeteren. Hij is geboren om op een podium te staan, kan zich geen leven als schrijver zonder podium voorstellen. ‘Van begin af aan wilde ik schrijven én optreden. Het een bestaat niet zonder het ander.’ Hij schrijft geen enkele zin die niet bekt. ‘Ik moet ze hardop kunnen voorlezen. Een zin moet allure, kleur, ritme en klank hebben.’ De middenstanderszoon zag het van meet af aan groots. Op zijn dertigste had hij al een dichtbundel, een roman, een verhalenbundel, een toneelstuk, een verzameling kritieken en een solovoorstelling op zijn conto. Ook niet onbelangrijk: hij kon toen al leven van zijn pen. Koste wat het kost wilde hij geen schrijver zijn in bijberoep, wat het lot was van de meeste Vlaamse schrijvers toen. In de vroege jaren 80, toen Lanoye hometown SintNiklaas had verruild voor Gent, liet hij zich opmerken als punker op de planken. Er was nood aan een nieuwe generatie schrijvers, Lanoye zette zich af tegen de gevestigde waarden van toen. Ironisch genoeg maakt hij nu zelf deel uit van het establishment. Zijn officiële debuut kwam er in 1985 met Slagerszoon met een brilletje. Het werd al snel duidelijk dat hij zich niet zou beperken tot het schrijven van romans. Toen hij in 2014 de Constantijn Huygensprijs won, ging zijn dankwoord als volgt: ‘Indien ik iets ben, dan ben ik inderdaad een auteur van stemmen. Van theater, van voordracht, van retoriek, van zingzang zonder zingen. En daarbij vloeien alle genres, alle disciplines, van essay tot poëzie, gewoon in elkaar over.’ 

Jubilee Lanoye
Tom Lanoye, Nicolas Rombouts & Teun Verbruggen

DO • 4 APR • 20.30
Alsemberg, CC de Meent, 02 359 16 00

WO • 24 APR • 20.00
Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72