07 feb '19

Black history matters

2804
door Lene Van Langenhove
Het was eerder toevallig dat Pitcho Womba Konga in het theater rolde. Na zijn eerste podiumervaring in Schaarbeek deed hij auditie voor regisseur Peter Brook, waar hij vervolgens drie jaar mee toerde. Terug in België liet hij zich opmerken in de KVS-producties Bezette Stad en Malcolm X.

De Belg met Congolese roots was ook één van de acht kunstenaars die voor MAPping  Brussels een onderhoudend parcours door de stad uit - tekenden. De energieke, charismatische muzikant-acteur bleek een geboren verteller die bezoekers mee op sleeptouw nam door zijn quartier achter het Noordstation, waar het vanzelfsprekend is dat mensen met verschillende culturele gewoonten al jaren samenleven. 

LUMUMBA’S SPEECH

Na tien jaar op de planken heeft Womba Konga nu een eerste eigen theatervoorstelling klaar die hij zelf schreef, regisseerde en waarin hij ook meespeelt. Kuzikiliza is ontstaan vanuit de goesting om aandacht te besteden aan de toespraak van Patrice Lumumba bij de onafhankelijkheid van Congo in 1960. Het is bijna zestig jaar geleden dat de eerste democratische premier van Congo werd vermoord, een moord waarbij Belgen betrokken waren. Het maakte van Lumumba al snel een symbool van dekolonisatie. Ook voor de jonge regisseur. ‘Lumumba is iemand die vecht voor de vrijheid van denken en de vrijheid om je toekomst te kiezen: hoe je je land wil leiden, hoe je je denkwijze wil vormgeven, hoe je de wereld kan hertekenen.’ Womba Konga wou aantonen dat de toespraak van Lumumba nog steeds actueel is. In zijn speech kan elk volk zich herkennen, want achter de onafhankelijkheid van een land schuilt de ontvoogding van een heel volk. Dat het thema hem nauw aan het hart ligt, is ook de makers van de Canvasreeks Kinderen van de Kolonie niet ontgaan. Womba Konga is één van de getuigen die vertellen hoe de koloniale erfenis hun leven bepaalt.

STRIJD TEGEN ONDERDRUKKING

Kuzikiliza is Swahili en betekent ‘zich laten horen’. Het koloniale verleden van België, al te vaak onder de mat geveegd, wordt hier scherp gefileerd. Maar Womba Konga overstijgt de Congolese context en maakt van de speech een universeel symbool voor de strijd tegen onderdrukking en racisme. Kuzikiliza is met andere woorden veel meer dan een blik op de geschiedenis, het toont wat er vandaag op het spel staat. Met danser Karim Kalonji en vocaal artiest Joost Maaskant ging de theatermaker op zoek naar een universele taal van beweging, beeld en muziek. Toch vormt taal de rode draad doorheen de voorstelling. Er worden verschillende talen gesproken, er wordt gespeeld met wie het woord krijgt, wie het afgenomen wordt, wat verzwegen wordt. Dat de dekolonisatie nog niet volbracht is, maakt Womba Konga duidelijk met scènes rond de figuur van Mobutu, het meelachen met racistische grappen, de lucratieve liefdadigheidsbusiness en de problematiek van de diamant- en coltanmijnen. Gelukkig is er genoeg ruimte voor humor en wordt het nooit moraliserend.

De voorstelling van 7 februari in CC de Factorij is afgelast. Andere data zijn hier te vinden

DO • 7 FEB • 20.00
Kuzikiliza (+16j)
Pitcho Womba Konga, KVS & Arsenaal/Lazarus
Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72