01 nov '21

Op adem komen
aan de Asbeek

2027
door Herman Dierickx
Het gehucht Asbeek ligt ten westen van Asse en dankt zijn naam aan de beek die er loopt. Het is één van de reliëfrijkste gebieden in de buurt, met eenzelfde Diestiaanoorsprong als bijvoorbeeld het Land van Oppem in Meise/Merchtem waarover we vorige maand meer vertelden.

Asbeek heeft inmiddels een bescheiden reputatie opgebouwd als mooi wandel - gebied. Het Regionaal Landschap Brabantse Kouters publiceerde Adembenemend Asbeek, een brochure met wandelkaart, die je kan downloaden van het internet. Het Landschap zelf was in de voorbije jaren actief in het gebied met nogal wat projecten voor landschapsinrichting en het omvormen van tuinen naar meer ecologische varianten. Dat is op nogal wat plaatsen te zien, maar ze worden niet vermeld in de brochure.

Oostelijke helft

We raden aan om de linkerlob van de wandelroute, zeg maar het parkoers ten westen van de lijn met wandelknooppunten 23-244-243-240, letterlijk links te laten liggen. Dat deel valt eerlijk gezegd nogal tegen. Maar niet getreurd, want de oostelijke helft heeft dan weer heel veel te bieden. En in eerste instantie is er uiteraard de vallei van de Asbeek zelf die heerlijke panorama’s biedt. Vooral het deel tussen knooppunt 22 en de Putberg is heel knap. Het voormalige ontginningsgebied van de Putberg is dat trouwens ook. De diepe insnijdingen van de vroegere zandsteenwinning zijn prominent aanwezig in het beboste gedeelte. Vlakbij prijkt het majestueuze kasteel van Putberg, nog altijd een begrip in de streek.

Ook elders op het wandeltraject tref je mooie hoekjes aan. Het reliëf blijft een belangrijk terreingegeven en de pittoresk uitgesleten valleitjes, al dan niet vergezeld van kleine bospartijen, maken er een idyllisch plaatje van. Tegelijk zie je de beruchte ruimtelijke chaos waarvoor we tot ver in het buitenland bekend staan. Onbegrijpelijk dat recent gebouwde, al dan niet lelijke huizen, nog op die locaties voorkomen. Alleen al de nutsleidingen tot daar aanleggen, moet pokkenduur zijn. En een deftig rioleringsnetwerk uitbouwen, is zelfs zo goed als onmogelijk.

Waterhuishouding

Als het aankomt op de waterhuishouding mag je er donder op zeggen dat er in reliëfrijk gebied nog veel op te lossen problemen bestaan. Dat is hier niet anders. Tijdens een wandeling met stortregen veranderden sommige straten al snel in beekjes. Het water stroomde zo van de maïsakkers af, veelal richting beken, zeker ook de Asbeek. Onmogelijk om dan een degelijke waterkwaliteit te realiseren, alle zuiveringsinspanningen ten spijt. Om de zoveel tijd spoelt er immers overbemest en met pesticiden vergiftigd water in de waterlopen. De natuur is daar altijd het eerste slachtoffer van. Dat is nog op veel te veel plaatsen in de Rand het geval.

De uitgesleten valleitjes en E kleine bospartijen maken er een idyllisch plaatje van.

Het uitbundige leven dat de mooie kwelzone aan de Asbeek bevolkt ten zuiden van knooppunt 22 is op die manier veroordeeld tot een zone van slechts een paar are. Daar kan de mooie poel niets aan veranderen. Als we echt willen dat onze beken en rivieren proper en ecologisch relevant worden, moeten we dringend werk maken van deze erosieproblemen, want uiteindelijk komt al dat gif terecht in de grotere rivieren en de zee. We liggen er blijkbaar nog niet genoeg wakker van. Ook de verpaarding van de Rand is hier prominent aanwezig, alle pogingen van de Regionale Landschappen en de provincie Vlaams-Brabant om meer ecologische paardenweiden te promoten ten spijt. Er zullen nog veel inspanningen nodig zijn om deze problematiek definitief te counteren. Dat het anders kan, tonen de twee bijzonder waardevolle graslandjes links en rechts van het wandelpad ter hoogte van Heilsborre. Die liggen er intussen al vele jaren natuurlijk te wezen en tonen hoe spontane natuur op een winterader er kan uitzien bij een zeer extensief maaibeheer. Deze winterader loopt ettelijke tientallen meter ondergronds door het landschap. Het is een langgerekte kwelzone met een behoorlijke hoeveelheid water dat uit de bodem opstuwt. De eigenaar heeft er zelfs ontwateringsgrachten in getrokken, maar die hebben de uitbundige en authentieke vegetatie weinig of niet beschadigd. Zo kunnen we ook omgaan met onze kwelzones. Veel mooier ga je ze in de Rand niet vinden.