De buitensculptuur Brave Wave prijkt sinds begin dit jaar op het domein Destelheide in Dworp. Je kunt er stekelige golven in zien, maar ook aaibare beren. Iets liefs, of iets dreigends. Joke Raes ziet het beeld als een gestolde herinnering aan alle creatieve processen en vluchtige ontmoetingen die in Destelheide plaats hebben gevonden. Ze maakte het met afvalgrondstoffen. ‘Restanten uit het verleden die we het liefst vergeten. Ik vind het boeiend om zulke dingen een nieuwe vorm en betekenis te geven.’ Brave Wave is Raes’ eerste werk voor de buitenruimte. ‘Een immense uitdaging’, vertelt ze. ‘Ik had al eerder met dezelfde materie gewerkt, maar nu moest er extra aandacht gaan naar duurzaamheid, het moest tegen alle mogelijke weers omstandigheden kunnen, gebetonneerd worden,…’

En het moest op tijd klaar zijn. Raes experimenteert graag met telkens nieuwe technieken en materialen en heeft in al haar werk oog voor minieme details. Brave Wave heeft zo’n 200.000 stekels, stuk voor stuk met de hand geknipt en geplakt. ‘Ik heb mijn hele omgeving laten meehelpen. Dat doe ik wel vaker, juist omdat er zoveel details in mijn werken zitten die meer tijd vragen dan ik zelf heb. Maar ik vind het vooral ook leuk om met een ploeg aan de slag te zijn. Zo werk je niet alleen met het karakter van je materiaal, maar ook met dat van mensen.’

HOE EEN MENS INEEN ZIT

De tentoonstelling Waves and Traces groeide uit die buitensculptuur. Raes ziet ze als een poëtische benadering van allerhande sporen en golven. Je ziet er werken in 2D en 3D, tekeningen en assemblages, in keramiek en industriële grondstoffen. Ze geeft enkele voorbeelden. ‘Tijdens een residentie in Egypte vond ik aan de kust een natuurlijke assemblage, die ik dan weer verwerkt heb tot een mix van koraal, krantenknipsels en afvalmateriaal. Maar ik toon ook een aantal enigmakaarten: tekeningen die wat weg hebben van landkaarten waarop je de weg niet vindt. Ik zie ze als innerlijke kaarten. Binnenin een mens zit een wirwar van aderen. Ze lijken op wegen die wel allemaal ergens naartoe leiden, maar je ziet niet waarheen. Het is niet duidelijk, of in elk geval niet meetbaar.’ Een metafoor van hoe de mens in elkaar zit? ‘Ja. En die vind je in veel van mijn werken terug, hoewel ik de interpretatie voor de bezoeker altijd zo open mogelijk hou. Als kunstenaar ga ik vaak intuïtief tewerk, en vertrek ik vanuit een gemoedstoestand. Plaats je het in een ruimte, dan wordt het werk autonoom en de kijker heeft de vrijheid om het zich toe te eigenen en er iets heel anders in te zien.’ 

Raes wil de toeschouwers graag even onttrekken aan hun normale manier van kijken of doen. ‘Ik hoop dat ze er op de een of andere manier iets aan hebben, iets wat verrijkt of een meerwaarde biedt. Maar er mag ook humor in zitten. Mijn werk ziet er vaak vrolijk uit, zelfs al is het dat niet helemaal zo. Vrolijkheid en tragedie gaan volgens mij heel goed samen.’

TOT JULI
Waves and Traces
Joke Raes
Dworp, tijdens de openingsuren, www.destelheide.be