De laatste
etappe
Het mooie natuurgebied van de Keyenbempt verlaat je via de Keyenbemptstraat, om via het Maarschalkdreefje over de Zwartebeekstraat aan te komen in het Bemptpark van Vorst. Daar rijdt het fameuze, kleine stoomtreinstelletje voor de laatste keer dit jaar uit tijdens het eerste weekend van oktober tussen 14 en 18 uur (meer info vind je op www.ptvf.eu). Het stoomtreintje ziet er misschien wat pietluttig uit, maar aan de reactie van de kinderen te zien valt dat best mee. Je betaalt 3 euro per persoon, zonder reservatie, voor een afstand van twee kilometer. En de aanwezige begeleiders zijn erg behulpzaam. Maak zeker van de gelegenheid gebruik om iets verderop het Jacques Brelpark – vroeger nog het Guldensporenpark, maar Le Grand Jacques nam het over – te bezoeken. Via de Bempt- en Kersbeeklaan ontdek je er prachtige, vijfhonderd jaar oude woudreuzen. Die bomen zijn zowat de oudste van het Brussels Gewest.
Van industrie tot groene oase
Keer daarna terug op je stappen om via de Brits Tweedelegerlaan en de Zijdeweverijstraat het lawaaierige kruispunt van de Ring met de Humaniteitslaan te bereiken. De laan vormt tot de Bollinckxstraat de grens tussen het Vlaams en het Brussels Gewest. Iets naar het oosten ligt het waterzuiveringsstation van Brussel-Zuid. Helemaal ingekapseld in een uitgebreid industrieel weefsel. Omdat het waterzuiveringsstation op zo’n beperkte ruimte gebouwd werd, is het een van de weinige in België dat zich hoofdzakelijk ondergronds bevindt. Uitbreiding is niet meer mogelijk. Om die reden moet het zuiveringsstation van Brussel-Noord de tekortkomingen van zijn zuidelijke evenknie opvangen door onder andere bijkomende zuivering van stikstof.
In het Jacques Brelpark ontdek je prachtige, vijfhonderd jaar oude woudreuzen, zowat de oudste bomen van het Brussels Gewest.
Stap stevig door naar de Internationalelaan om de industriezone ver achter je te laten. Ter hoogte van de haakse bocht naar rechts volg je de open Zenne. Onder de spoorweg door blijf je de Zenne volgen tot aan het kanaal Brussel-Charleroi, tot de Sluis van Anderlecht. Daar steek je de brug over en neem je meteen links om de linker kanaaloever te volgen langs de Veeweidekaai. Het is een eindje stappen, tot net voorbij de Ring, om rechts de Zuunstraat in te slaan. Die brengt je langs opduikende volkstuintjes feilloos tot aan het bekende natuurgebied Vogel(en)zang. Deze prachtige site in de Vogelzangbeekvallei wordt beheerd wordt door vrijwilligers van CCN Vogelzang CBN. Meer info over de vereniging vind je makkelijk online. Partners zijn Leefmilieu Brussel en de gemeente Anderlecht, die de grootste eigenaar ervan is. In een sterk verstedelijkt gebied vormt het natuurreservaat een biodiverse groene oase. Lange rijen knotwilgen voelen er Vlaams aan en hun bewoners, zoals de steenuil en de gekraagde roodstaart die je hier misschien niet meteen zou verwachten, tekenen present tijdens mijn verkenning. Ik zag ook de blauwe ijsvogelschicht. De vallei vormt een mooie verbinding met het achterliggende Pajottenland.
Biodivers eindepunt
Hopelijk maak je tijd vrij voor het bijna twintig hectare groot kerkhof van Anderlecht. De begraafplaats ondertekende als eerste van het Brussels Gewest de beheerprincipes van het Natuurnetwerk Natagora (Waals-Brusselse tegenhanger van Natuurpunt). Het is er aan te zien. Hoewel ze eerst lijkt op een geformaliseerde groene ruimte met Franse allures en uitgesproken geometrische vormen, zie je daarna hoe alles zo biodivers mogelijk onderhouden wordt, volgens de in Vlaanderen geldende principes van Harmonisch Parkbeheer. In die zin kan je het bijna een verlengde of een uitbreiding noemen van het aangrenzende natuurgebied in de vallei.
Hier eindigt onze zevendelige tocht rond Brussel. De combinatie van uiteindelijk nog veel natuur met een prominent aanwezig stedelijk weefsel blijft verrassen. Je vraagt je af hoe het allemaal naast elkaar kan bestaan. En of het even harmonisch is, is nog een andere zaak. Toch blijft de ontdekkingsroute meer dan de moeite waard. Ze telt meer troeven dan we in de korte reeks hebben belicht: zoals de boeiende musea die Brussel rijk is, de parken, parkjes en volkstuintjes, en niet te vergeten de onnavolgbare îlots verts. Brussel staat erom bekend de open ruimte achter de lintbebouwing meer dan in andere steden groen en rustgevend in te vullen. In Gent zie je het ook, maar urbanisten van overal komen speciaal naar ons land om die van Brussel te bekijken.