28 sep '15

Een grote les 

4586
door Herman Dierickx
De grootste verrassing van de vele jaren natuurbeheer in het Kollintenbos in Zemst is hoe snel de natuur reageert op de kansen die hij krijgt.

De grootste verrassing van de vele jaren natuurbeheer in het Kollintenbos in Zemst is hoe snel de natuur reageert op de kansen die hij krijgt. Dat is wondermooi te illustreren aan de hand van enkele graslandpercelen aan de rand van het bos dat zelf een zo goed als nietsdoenbeheer opgelegd krijgt.

Oude bomen mogen daar omvallen, nieuwe soorten in de plaats komen, en evolueren naar een schitterend natuurlijk bos dat over een honderdtal jaar helemaal zal zijn uitgerijpt en zich stabiel zal verder ontwikkelen tot een eiken-berken-essenbos.

Toen we met een ploeg vrijwilligers in 1999 aan de slag gingen om de bestaande intensieve graslanden en akkers om te vormen naar extensieve hooilanden hadden we nooit kunnen vermoeden dat de natuur daar zo uitbundig zou op reageren.

Door een beheer dat er enkel uit bestond om twee keer per jaar te maaien en het hooi af te voeren, kregen we na een tiental jaar de definitieve omslag naar een biodiverse en natuurrijke leefgemeenschap van planten- en diersoorten waar nog helemaal geen sprake van was toen we er aan begonnen. De monotone grasvlaktes en de nog monotonere maïsakkers kregen elk jaar meer bloemen in de vegetatie, en de soorten die het moeten hebben van arme(re) bodems kwamen er elk jaar steeds meer bij.

Nu, vijftien jaar later, hebben we daar de mooiste natuurvolle graslanden van de wijde regio, en dat wil wat zeggen. De voorbije jaren kregen we de kers op de taart in de vorm van enkele soorten wilde orchideeën die met enkele tientallen exemplaren voet aan (of beter: in) de grond kregen.

Maar ook soorten als pinksterbloem, echte koekoeksbloem en zompvergeet-mij-nietje, om maar deze te noemen, zijn parels aan deze kroon waarvan we niet konden weten dat ze zich zo mooi zou ontwikkelen.

Het heeft mij een grote les geleerd: hoe belabberd de natuur er op een bepaald moment ook aan toe is, mits een goed beheer en veel studie is er heel wat ten goede te verwezenlijken. En dat stemt dan weer veel mensen hoopvol voor de toekomst.