11 jan '15

Acrobaten in de lentelucht 

5863
door Herman Dierickx
De laatste echte wintermaand komt er aan. De natuur weet dat. Botten staan op springen en insecten zitten in de laatste rechte lijn van hun ontwikkeling voor ze de wijde wereld intrekken. Eén van de eerste insectensoorten die we binnenkort te zien krijgen, is de blinde bij.

De laatste echte wintermaand komt er aan. Ook de natuur weet dat. Heel wat botten staan zowat op springen en ettelijke insectensoorten zitten in de laatste rechte lijn van hun ontwikkeling vooraleer ze de wijde wereld intrekken. Eén van de eerste insectensoorten die we binnenkort te zien krijgen, is de blinde bij.

Deze naam zegt absoluut niets, want het dier in kwestie is geen bij en al helemaal niet blind. Het is een zeer algemene zweefvliegsoort die je in zowat elke maand van het jaar kunt zien, maar die vanaf eind februari-begin maart algemener wordt. De aantallen vermeerderen stelselmatig tot juli-augustus, waarna ze weer afnemen naarmate de winter dichterbij komt.

Het gaat om tot twaalf millimeter grote dieren die graag nectar en stuifmeel eten van allerlei bloemensoorten en dus een rol spelen bij de zaadzetting van die planten. Ze zien er wel uit als een bij, maar steken kunnen ze niet want ze hebben geen steeksnuit of angel. De wijfjes zetten hun eitjes af in vervuild water en mestgier waaruit de larven bacteriën zeven. Het gaat om de zogenaamde rattenstaartlarven. Die hebben een uitschuifbare adembuis die doet denken aan een rattenstaart. Daarmee halen ze rechtstreeks lucht binnen. Dat is meteen de reden waarom ze kunnen overleven in een erg vuile omgeving.

Blinde bijen gedragen zich tijdens hun vlucht als heuse helikopters. Ze kunnen ter plaatse blijven hangen in de lucht, vooruit en achteruit vliegen, opzij uitwijken of andere acrobatentoeren uithalen. Dat geeft hen de mogelijkheid om te ontsnappen aan heel wat belagers, onder meer roofvliegen en roofwespen, die door hun snelle uitvallen er toch regelmatig in slagen blinde bijen uit de lucht te plukken. Andere gewiekste belagers zijn onder meer libellen, die al even acrobatische vliegkunsten in huis hebben.

Blinde bijen proberen altijd in de zon te zitten. Dan stijgt hun lichaamstemperatuur en daardoor zijn ze erg snel. Je kunt ze redelijk makkelijk fotograferen als je op ongeveer een meter afstand blijft en geen te bruuske bewegingen maakt.