08 mrt '20

‘ Kom maar op,
alle vragen mogen’

3825
door Ines Minten
Een schrijver, een croissant en een koffie. Dat is schrijvers op zondag. Op 8 maart komt Saskia De Coster in De Factorij in Zaventem lezen, vertellen en al je vragen beantwoorden. ‘Ik vind het leuk als er een echt gesprek op gang komt.’

Speerpunt van de ontmoeting wordt De Coster haar recentste roman Nachtouders, die genomineerd is voor de Libris Literatuurprijs 2020. Het boek vooraf lezen mag maar hoeft niet. ‘Het is tenslotte geen leesclub’, vindt De Coster. ‘Ik vind het altijd fijn als er een mix komt van mensen die het boek al wel en nog niet gelezen hebben. Het is immers ook leuk als je iemand kunt prikkelen om het nadien te lezen.’

Nachtouders is een roman die heel dicht bij de schrijfster staat. ‘Het is een roman, omdat ik er allerlei aan gemanipuleerd heb.’ Maar de basis komt uit haar eigen leven. Het hoofdpersonage Saskia gaat met haar vriendin Juli en hun zoontje van een jaar naar het Canadese hippie-eiland waar de biologische vader van het kind opgroeide. Alles komt er onder spanning te staan: haar relatie met Juli, haar vriendschap met Karl, haar schrijverschap. En de vragen blijven opborrelen. Is zij, als niet-biologische ouder, wel een echte moeder? Kun je dat leren, een ouder zijn? ‘Mensen denken al eens dat het geen boek voor hen is omdat ze bijvoorbeeld geen vader of moeder zijn, of geen holebi. In mijn ogen spreekt het thema net heel ruim aan. Iedereen heeft ervaring met wat het is om op te groeien, iedereen gaat al eens na hoe hij of zij zelf is opgevoed. Wat was daar goed of slecht aan? Wat zou je anders doen, of hetzelfde?’

Vallen, opstaan en proberen

‘Kinderen krijgen is ook een direct onderwerp. Het gaat om iets groots in je leven, dus je kunt er niet te veel rond bullshitten. Het vraagt om eerlijkheid. Dat is dus helemaal iets anders dan beweren dat een kind krijgen het ultieme wonder is en dat het alleen maar fantastisch is. Er is helemaal niets vanzelfsprekends of duidelijks aan. Het is vallen, opstaan en proberen. En wat doet het met je relatie? Je merkt opeens hoe fragiel die kan zijn en hoe snel er iets kan scheeflopen of veranderen.’

Ook de verhouding tussen generaties verandert wanneer er plots een nieuwe bijkomt. ‘Ik heb dit boek voor mezelf geschreven om een houvast te creëren en om bepaalde dingen te kunnen begrijpen. Een van de gevolgen is geweest dat ik nu geen contact meer heb met mijn ouders. Dat is natuurlijk spijtig, maar het was onvermijdelijk. Je blijft altijd kind van je ouders, maar je bent nu ook zelf ouder. De focus verschuift, je kind wordt het allerbelangrijkste. Ik weet nu heel duidelijk: ik kies voor hem. Ik ben gestopt met schipperen en compromissen sluiten. Mijn ouders willen hem niet aanvaarden als kleinkind: twee vrouwen samen, waar dan een kind van komt, dat kan voor hen niet. Dus dan bots je op een gegeven moment op een muur. Nu heb ik tenminste het voordeel van de duidelijkheid. Dit is het dan, ik hoef er niet langer over te malen. Het blijft jammer, maar het geeft wel de geruststelling dat die worsteling voorbij is.’

De mythes van het schrijverschap

De Coster zal voorlezen uit en vertellen over het boek. Ook over de interne keuken van het schrijverschap wil ze het graag hebben. ‘Ik vind dat zelf altijd interessant’, zegt ze. ‘Als ik iemand ontmoet die bijvoorbeeld nachtdiensten doet in een ziekenhuis, dan wil ik graag weten hoe dat precies in zijn werk gaat.’ Over schrijven bestaan een aantal mythes die de auteur graag wil ontkrachten. ‘Zo schijnt het dat je een schrijver geen deadlines kan opleggen. Maar ik heb niets liever dan deadlines! En er is dat idee dat schrijvers hele dagen koffie drinken en rondzwalpen op zoek naar inspiratie. Ook dat is een grote misvatting. Ik zal vertellen hoe ik het aanpak en hoe ik veranderd ben in die dingen.’

Een echt gesprek

Verwacht vooral geen praatje vanaf een hoog podium. De Coster zit het liefst zo dicht mogelijk bij het publiek. Een ontmoeting-met-ontbijt lijkt haar dan ook ideaal. ‘Zo’n evenement is ook de enige plek voor een schrijver om je lezers echt te ontmoeten. Ik schrijf een boek en leg het in de wereld als het klaar is. Dat is een heel onrechtstreekse gang van zaken. Daarom vind ik zulke ontmoetingen altijd heel fijn. Een geslaagde lezing is die waar er een echt gesprek op gang komt. Ik vind het leuk als mensen vragen stellen. Alle vragen mogen, kom maar op!’

 

ZO · 8 MAA · 10.30
Saskia De Coster (+16j)
Schrijvers op Zondag
Zaventem, CC De Factorij, 02 307 72 72