10 jun '24

Vlaams-Brabant stemt anders

2416
door Luc Vanheerentals
De N-VA is zondag in Vlaanderen verrassend de grootste partij gebleven met 23,88 procent (-0,94 procent) van de stemmen bij de verkiezingen voor het Vlaams parlement. Het Vlaams Belang haalde niet de in de opiniepeilingen voorspelde 27 procent maar bleef steken op 22,66 procent (+4,17 procent). N-VA verliest wel 4 zetels en komt net als het Vlaams Belang, dat er 8 wint, uit op 31.

Andere winnaars van deze verkiezingen zijn Vooruit met 13,85 procent (+3,71 procent) en PVDA met 8,31 procent (+2,99 procent) wat beide partijen respectievelijk 18 (+6) en 9 (+5) zetels oplevert. De verliezers van deze verkiezingen zijn Open Vld met 8,33 procent (-4,81 procent) en Groen met 7,29 procent (-2,82 procent) waardoor ze beiden 9 zetels overhouden. Open Vld incasseert een verlies van 7 zetels, Groen verliest er 5. De Brusselse lijst Team Fouad Ahidar komt met één zetel in het Vlaams parlement.

Vlaams parlement

De Vlaams-Brabander stemde anders dan de gemiddelde Vlaming. Het grootste verschil situeert zich bij het Vlaams Belang. Terwijl deze partij bij de stemming voor het Vlaams parlement in heel Vlaanderen 22,66 procent haalde, was dat in de kieskring Vlaams-Brabant slechts 17,47 procent. In vergelijking met 2019 boekt de partij hier echter 4,21 procent meer stemmen hetgeen haar een extra-zetel oplevert wat het totaal op 4 brengt. Open Vld deed het in Vlaams-Brabant gemiddeld beter dan in Vlaanderen: 12,19 versus 8,26 procent. Ondanks het verlies van 3,42 procent slaagde de partij erin haar drie zetels te behouden. Bij de andere partijen blijft het verschil tussen de Vlaamse en Vlaams-Brabantse uitslag beperkt tot minder dan 1 procent.

De N-VA blijft ondanks een verlies van 2,51 procent met 23,27 procent van de stemmen veruit de grootste partij in Vlaams-Brabant. Het stemmenverlies kost de partij echter één zetel waardoor ze er nog vijf overhoudt. Net als in Vlaanderen is ook het Vlaams Belang de tweede partij met 17,47 procent (+4,21 procent), gevolgd door Vooruit met 13,25 procent (+3,76 procent), CD&V met 12,51 procent (-0,53 procent), Open Vld met 12,19 procent (-3,42 procent), PVDA met 8,09 procent (+3,48 procent) en Groen met 8,13 procent (-4,09 procent). PVDA mag in Vlaams-Brabant voor het eerst een verkozene naar het Vlaams parlement sturen. Vooruit behoudt haar drie zetels, terwijl Groen er één verliest en er twee overhoudt. De Franstalige eenheidslijst UF, die tot 2019 een Vlaamse zetel had, haalde ook dit keer met 2,79 procent (-1,28 procent) opnieuw de kiesdrempel niet.

De Vlaamse Rand stuurt volgende politici naar het Vlaams parlement: Klaas Slootmans (VB uit Beersel), Jan Laeremans (VB uit Grimbergen), Eva De Bleeker (Open Vld uit Hoeilaart), Hans Bonte (Vooruit uit Vilvoorde), Ben Weyts (N-VA uit Beersel), Aimen Horch (Groen uit Vilvoorde) en Peter Van Rompuy (CD&V uit Beersel). Het is uittredend Vlaams minister van Onderwijs, Ben Weyts, die in de Vlaams-Brabantse kieskring met 33.498 voorkeurstemmen de beste individuele score haalt, gevolgd door Gwendolyn Rutten (Open Vld), bevoegd voor Binnenlands Bestuur in de huidige Vlaamse regering, met 23.752 stemmen en Klaas Slootmans, lijsttrekker voor Vlaams Belang met 22.781 stemmen. Leuvens schepen Bieke Verlinden, lijsttrekker voor Vooruit, haalde er 19.588.

Op niveau van de kieskantons zien we in Halle-Vilvoorde ook enkele opmerkelijke uitslagen. De N-VA boekt in het kanton Meise haar beste resultaat met 27,49 procent (-3,90 procent) van de stemmen. De PVDA scoort dan weer veel beter dan gemiddeld in het kanton Vilvoorde met 14,62 procent (+7,35 procent). Open Vld blijft met 20,88 procent (-1,33 procent) bijzonder sterk in het kieskanton Zaventem. In het kanton Sint-Genesius-Rode haalt de partij nog 17,9 procent (+5,35 procent). In het kieskanton Lennik scoren zowel CD&V met 23,51 procent (-1,82 procent) en Vlaams Belang 22,4 procent (+4,4 procent) beter dan gemiddeld. De Franstalige eenheidslijst UF gaat er overal op achteruit. In het kieskanton Sint-Genesius-Rode haalt de lijst nog 30,11 procent (-7,64 procent), in het kanton Zaventem 5,3 procent (-3,52 procent) en in kanton Halle 4,68 (-2,57 procent).


Kamer van Volksvertegenwoordigers

Ook bij de verkiezingen voor de Kamer van Volksvertegenwoordigers is de N-VA in de Vlaams-Brabantse kieskring met 25,52 procent (-2,56 procent) de grootste partij gevolgd door Vlaams Belang met 16,65 procent (+3,20 procent), Vooruit met 13,69 procent (+4,22 procent), CD&V met 13,04 procent (-0,69 procent), Open Vld met 11,68 procent (-3,70 procent), PVDA met 8,04 procent (+3,25 procent) en Groen met 8,01 procent (-3,82 procent). Meest opvallend in vergelijking met de uitslag voor de Vlaamse verkiezingen is dat N-VA voor de Kamer (met Theo Francken als lijsttrekker) 2,41 procent beter scoort. Bij de andere partijen beperken de verschillen met de Vlaamse verkiezingen zich tot minder dan 1 procent.

De schommelingen in percentages leveren zowel Vlaams Belang (3 zetels), Vooruit (2 zetels) als PVDA (1 zetel) een extra zetel op. Dit gaat ten koste van Open Vld (2 zetels), N-VA (4 zetels) en Groen (1 zetel) die er elk één verliezen. De Vlaamse Rand stuurt volgende politici naar de Kamer: Darya Safai (N-VA uit Wemmel), Katleen Bury (Vlaams Belang uit Dilbeek), Kurt Moons (Vlaams Belang uit Beersel), Kemal Bilmez (PVDA uit Dilbeek), Fatima Lamarti (Vooruit uit Vilvoorde), Sammy Mahdi (CD&V uit Vilvoorde), Frank Vandenbroucke (Vooruit uit Tervuren). Zowel Beersel (Ben Weyts, Klaas Slootmans, Peter Van Rompuy en Kurt Moons) als Vilvoorde (Hans Bonte, Fatima Lamarti, Sammy Mahdi en Aimen Horch) sturen vier inwoners naar hetzij het Vlaamse of federale parlement. Op vlak van voorkeurstemmen is Theo Francken in de Vlaams-Brabantse kieskring met 73.820 de stemmenkampioen op afstand gevolgd door Sammy Mahdi (37.868), Frank Vandenbroucke (34.629) en Britt Huybrechts (24.408).

Europees parlement

Hoe werd in Vlaams-Brabant voor het Europees parlement gestemd? Opnieuw is de N-VA met 21,33 procent (-1,86 procent) de grootste partij, maar de partij haalt hier duidelijk minder stemmen dan voor het Vlaams en federaal parlement. Het Vlaams Belang is ook hier tweede met 18,10 procent (+3,73 procent), gevolgd door CD&V met 13,36 procent (-0,14 procent), Vooruit met 12,59 procent (+3,07 procent), Open Vld Renew EU met 12,43 procent (-6,75 procent), Groen met 11,51 procent (-3,68 procent) en PVDA met 8,20 procent (+3,74 procent). In vergelijking met de uitslagen voor de Vlaamse en federale verkiezingen doet in Vlaams-Brabant vooral Groen het hier merkelijk beter. Vanuit de Vlaamse Rand trekt Assita Kanko (N-VA, Vilvoorde) en Sophie Wilmés (MR, Sint-Genesius-Rode) naar het Europees parlement. De Vlaams-Brabantse stemmenkampioen hier is Sophie Wilmes met 543.821 voorkeurstemmen gevolgd door Assita Kanko (76.943) en Maggie De Block (49.237).

Reacties

In een reactie op de uitslag stelt burgemeester van Vilvoorde Hans Bonte (Vooruit), die zijn comeback maakt als parlementair, ‘volop te zullen gaan voor een Vlaamse en federale regering die de uitdagingen van onze Vlaamse Rand kent. We voelen ons gesteund en dat kan alleen maar helpen om onze regio te geven wat ze toekomt.’  Ben Weyts (N-VA) liet zondagavond optekenen ‘dat men van de nieuwe coalitiegenoten niet enkel engagementen zal vragen op het Vlaamse niveau, maar ook op het federale’. Volgens Weyts zijn beide regeringsvormingen expliciet aan elkaar gekoppeld. ‘Als men zaken structureel wil aanpakken dan dient men bovendien meer bevoegdheden over te dragen naar het Vlaamse niveau.’

CD&V-voorzitter Sammy Mahdi stelt dat CD&V duidelijke voorwaarden zal stellen om tot een regering toe te treden. ‘Inhoudelijk weet ik wat we willen. In welke rol de CD&V dat de komende jaren zal doen, dat zal de tijd uitwijzen. We zullen altijd onze principes dichtbij ons houden en zorgen dat daar rekening mee gehouden wordt.’ Klaas Slootmans (VB): ‘Ik stel vast er een zwart-gele golf over Vlaanderen is gevloeid. Bijna 1 op 2 kiezers heeft Vlaams-nationaal gestemd. We rekenen er dan ook op dat Bart De Wever dat signaal van de kiezer oppikt.’ PVDA-verkozene Kemal Bilmez laat weten dat zijn partij sowieso wil wegen op het beleid. ‘Wij zijn altijd bereid om mee te regeren als er rekening gehouden wordt met onze breekpunten. Daarbij hoort onder meer de miljonairstaks en de pensioenleeftijd op 65 jaar’.