21 feb '18

Dansen met de tijd

3934
door Lene Van Langenhove
Jan Martens bouwt aan een oeuvre waarin uithouding en precisie een grote rol spelen. Zijn creatie Rule of Three is een hypnotiserende voorstelling die drijft op de live muziek van NAH. Martens leent de codes van onze hedendaagse cultuur en geeft er een twist aan waardoor je verweesd achterblijft.

De laatste tijd springen we voortdurend van het ene naar het andere en niks blijft echt hangen. In de stroom aan ‘informatie’ die we tot ons nemen, weten we geen onderscheid meer te maken tussen belangrijk nieuws en fait divers. Steeds op zoek naar nieuwe impulsen zappen we van het ene social media kanaal naar het andere. Rond dat gebrek aan concentratie en aandacht wil de choreograaf bewustwording creëren. En dus bombardeert hij ons met flitsende dansscènes, luide muziek en een amalgaam aan tekst- en audiofragmenten. Martens: ‘In mijn andere voorstellingen is er veel tijd om je te vervelen, ik diep onderwerpen uit, dat vraagt een heel andere mindset. Nu draait het rond de vraag hoe je telkens opnieuw kan triggeren.'

VAN HET EEN IN HET ANDER

Op het einde is er ruimte voor verstilling en laat hij de dansers tot zichzelf en tot de ander komen. Zijn we een kudde eenzame wezens op zoek naar verbinding in deze altijd online en selfie tijden? ‘Ja, ik denk het wel. Ik werk voor het eerst met licht, kostuums en live muziek, allemaal dingen die een scène inkleuren. Wat blijft er over als je dat weglaat? Dat is inderdaad het contact zoeken met elkaar en daar de tijd voor nemen. Maar ik wou geen statement maken, ieder leeft hoe hij of zij wil.’ 

Dat is de sterkte van de voorstelling: ze laat ons nadenken over ons dualistische gedrag, maar velt geen oordeel. Martens erkent dat onze generatie veel tegelijk wil. ‘Het ene moment willen we het nachtleven, het andere willen we verhuizen naar het platteland.’ Ook typisch voor deze tijd is dat als reactie op die snelle, zogenaamd oppervlakkige manier van leven heel wat tegenbewegingen ontstaan. Het is hip om geen smartphone te hebben, een wifivrij café uit te baten, een maand geen alcohol te drinken. Het lijkt wel of er tussen die extremen geen ruimte is voor de gulden middenweg. ‘Inderdaad, het zijn extremen, maar het gekke is dat die trends ook snel voorbijgaan. Het wordt heel moeilijk om belangrijke dingen in het spotlicht te houden.’

DE TOEGEVOEGDE WAARDE

Een van Lydia Davis’ tekstfragmenten die hun weg vonden naar de voorstelling gaat over de schrijver die stopt met schrijven en het leven leert te leven. Daarmee lijkt Martens te suggereren dat er nood is aan meer echtheid. ‘Soms stel ik me de vraag wat ik nog kan vertellen wat nog niet is verteld. Davis zegt dat schrijven vormen is. Dat geldt voor iedereen die creatief bezig is: vormen is iets maken, iets toevoegen. Hoe gebeurt dat in een wereld waarin iedereen iets toevoegt en elke dag nieuwe dingen brengt die nog groter of wreder of grappiger zijn? Wat kan ik, naast de bewustmaking, nog vertellen? Dan komt mijn pure kunst kant weer naar boven, want ik vind het boeiend om het daarover te kunnen hebben zonder het er letterlijk over te hebben. De toeschouwers hoeven de tekst niet te lezen, voor hen kan het ook een puur entertainende voorstelling zijn.’ 

Het is een heel gelaagde voorstelling, je kan eruit halen wat je wil. Intimiteit, minimalisme, mathematiek,… Alles waar Martens in vorige creaties rond werkte, komt in Rule of Three op sublieme wijze samen. Toch is het ook een atypische voorstelling. ‘De manier van monteren is heel anders, het spektakelgehalte is veel hoger. Qua bewegingsmateriaal en werkmethode sluit het aan bij mijn vorige creaties.’ 

De muzikale wissels in tempo en sfeer matchen perfect met de eclectische bewegingstaal van de performers. Dat is geen toeval. NAH was van bij de start van de creatie aanwezig. Soms reageerde hij op wat de dansers ontwikkelden, soms gaf hij de muziek aan. Martens was zijn muziek tegengekomen tijdens de research: heel verschillende dingen die toch een eenheid vormen. Het paste perfect bij dit onderzoek naar de korte vorm. Dat intrigeerde hem omdat hij in zijn werk altijd aan het uitrafelen is. Dankzij NAH zijn al die korte scènes toch met elkaar verbonden.

 

WO • 21 FEB • 20.30
Rule of Three
Jan Martens
Dilbeek, CC Westrand, 02 466 20 30