01 dec '18

Doen, wachten
en laten komen

5584
door Nathalie Dirix
Saudade. Dat woord dat Cesaria Evora, de bekende zangeres uit de Kaapverdische eilanden, in een van haar liedjes steeds blijft herhalen. In de Puttestraat in Tervuren zijn we bij Maria Teresa Ferreira Moreno aan het juiste adres om de inhoud van dat woord te vatten.

In 2001 verliet Ferreira Moreno Kaapverdië en kwam ze naar Brussel. Reden? Een baan bij de Kaapverdische ambassade in Brussel. ‘Het verlangen om mijn vleugels uit te slaan, was groot. Hoe mooi mijn eiland ook is, ik wilde de wereld zien.’ 

DE VERBINDENDE KRACHT VAN TAAL

Toen Ferreira Moreno in België aankwam, zette ze vrij snel de stap om de Nederlandse en Franse taal te leren. ‘Het is pas vanaf ik die talen een beetje onder de knie heb, dat ik ben open gebloeid en me hier thuis ben gaan voelen. Doordat ik mensen in hun taal kan aanspreken, verlopen de contacten heel wat spontaner en kunnen er vriendschappen ontstaan.’ Vandaag maakt ze deel uit van Ubuntu, een groep mensen uit de hele wereld die in Tervuren wonen en met elkaar in contact willen komen. ‘Het is mooi om te zien hoe we met Ubuntu erin slagen om onze verschillende achtergronden als een verrijking te zien. We komen allemaal uit andere hoeken van de wereld en toch voelen we ons verbonden. Onlangs was er een poëzieavond van Ubuntu waaraan ik heb deelgenomen. Al die warme reacties op mijn gedichten, dat had ik niet verwacht.’ Ze haalt er enkele vellen papier bij waarop handgeschreven Portugese gedichten staan.

ODE AAN DE VROUW

Mulher, mulher is een gedicht over de vrouw. ‘Het is een tekst waarin ik de vele rollen van de vrouw beschrijf. Ze is moeder, echtgenote, vriendin, dochter en vooral een kracht die de wereld draaiende houdt.’ Ferreira Moreno is zelf moeder van een zoon van vijftien die bij haar woont. Haar moeder is haar grote voorbeeld. ‘Mijn moeder is enkele jaren geleden overleden. Ze heeft me veel bijgebracht. Er was haar onvoorwaardelijke liefde voor haar zeven kinderen en voor de vier kinderen uit het eerste huwelijk van mijn vader. Ze leerde ons met een positieve blik naar het leven kijken. Ze leerde ons dat er na een moeilijke dag altijd een nieuwe dag komt. Dat je altijd moet blijven hopen en vooral nooit mag wanhopen. Ook al ga je door een dieptepunt, ook al struikel je en val je, dan nog moet je ervoor zorgen dat je opnieuw overeind raakt en blijft gaan voor de nieuwe kansen die een nieuwe dag je aanreikt.’

MELANCHOLIE

Een ander gedicht gaat over saudade. Het Portugese woord voor verlangen. Alhoewel, het woord betekent meer dan verlangen. ‘Het is het verlangen naar iets of iemand die er niet meer is. In mijn gedicht gaat het over het verlangen om de stem van mijn moeder nog eens te horen. Door over haar te schrijven breng ik haar een beetje dichter bij mij.’ Ze vertelt dat haar ouders een sterk koppel vormden. Ze deelden een gemeenschappelijke levensvisie. ‘Een waarde die ze ons meegaven, was geduld. Ze vonden het belangrijk dat we leerden wachten. Vandaag willen we alles en wel nu meteen. Mijn ouders leerden me dat die onmiddellijke bevrediging geen geluk brengt. Hun devies was: doen, wachten en laten komen. Anders gezegd: als je elke dag je best doet, en dat blijft doen, dan zal je op een bepaald moment de vruchten van je inzet plukken.’ 

MOOISTE PLEK IN KAAPVERDIE
Alle stranden van de Kaapverdische eilanden.

LEKKERNIJ UIT KAAPVERDIE
Cachupa, een stoofpotje op basis van maïs.

MOOISTE HERINNERING
Samen met mijn familie aan tafel.