01 jun '20

Corona-tips voor
melomanen

1872
door Michael Bellon
‘In onze hersenen zijn meer gebieden voorbehouden aan de verwerking van muziek dan van taal’, wist neuroloog Oliver Sacks. Des te erger dat we het dit jaar zonder muziekfestivals moeten stellen. Wij suggereren een alternatief in de vorm van interessante muziekdocumentaires.

Klassiek

Het eerste muziekevenement dat er door het virus aan moest geloven was de Koningin Elisabethwedstrijd, dit jaar in het teken van de piano. Muziekliefhebbers met een voorliefde voor de toetsen verwijzen we graag naar de documentaire Seymour: An Introduction. Daarin schetst acteur en regisseur Ethan Hawke (ook bekend van de film Boyhood) een portret van de bijna 93-jarige New Yorkse pianovirtuoos Seymour Bernstein. Bernstein besloot op zijn vijftigste om een punt te zetten achter zijn succesvolle carrière als concertpianist om zijn leven te kunnen wijden aan wat hij echt belangrijk vond: componeren en doceren. Hawke registreert de ene kunstzinnige opmerking na de andere levenswijsheid van de charmante man die elke ex-muzikant zo weer naar zijn
partituren doet grijpen.

Jazz

Ook het sympathieke jazz- en bluesfestival Brossella in het Ossegem park gaat dit jaar voor de bijl. Jazzcats moeten dan maar hun hartje ophalen aan de talrijke documentaires die er gemaakt zijn over de vaak tragische genieën in de jazzgeschiedenis. Zo vind je in de Netflix- catalogus de uitstekende docu’s Birth of the cool over Miles Davis, Chasing Trane over John Coltrane, What Happened Miss Simone? over leven en lijden van zangeres en activiste Nina Simone, en het dramatische I called him Morgan over de trompettist Lee Morgan, die op 33-jarige leeftijd door zijn vrouw werd neergeschoten. Daarnaast willen we jou ook herinneren aan Let’s get Lost over Chet Baker, waarmee Bruce Weber in 1988 destandaard zette voor dit soort muziekdocumentaires. Ook het leven van Baker was een grillige compositie van muziek en drugs, die in 1988 eindigde met een val uit een Amsterdams hotelraam.

Rock

De jongeren die Werchter en Pukkelpop moeten missen, kunnen misschien eens kijken hoe de festivalsfeer er uitzag in de tijd van hun ouders. De recente maar nu al legendarische halve pseudo-documentaire Rolling Thunder Revue van regisseur Martin Scorsese over Nobelprijswinnaar Bob Dylan (te zien op Netflix) is niet alleen interessant omdat hij gaat over de gelijknamige lowbudgettoernee door de VS die Dylan in 1975 ondernam. Bijzonder is dat Scorsese en Dylan hun nostalgische terugblik vol deepfakes of gemanipuleerde beelden stopten.

Wie wil kan deze romantische kijk op het leven on tour vergelijken met de balorige verveling van The year punk broke uit 1991. In het wonderjaar van de grunge liet Nirvana Smells like teen spirit op de wereld los, waardoor je Kurt Cobain en co geregeld de camera ziet uitdagen in deze roadmovie die de New Yorkse band Sonic Youth volgt op zijn Europese tour.

Fusion

Nog zo’n domper: geen Couleur Café dit jaar. Laat het een aansporing zijn om wat te graven in de biografieën van twee bijzondere muzikanten. Zo is op YouTube de gratis documentaire over de mysterieuze Nigeriaanse elektronicapionier William Onyeabor te vinden. Onyeabor had een platenstudio waar hij eind jaren zeventig, begin jaren tachtig funk, afrobeat en elektronische muziek maakte op zijn eigen Wilfilms label. Omdat het grote succes uitbleef, leidde hij nadien een teruggetrokken leven ook al was hij een succesvol zakenman. De erkenning in het westen kwam er pas toen de Atomic Bomb! Band met onder meer David Byrne (Talking Heads), Money Mark (Beastie Boys) en Damon Albarn (Blur) zijn muziek begon te spelen en in 2014 ook de korte docu Fantastic Man over deze myste rieuze figuur uitkwam. Een ander fusion-verhaal is dat van de legendarische drummer Peter Edward ‘Ginger’ Baker. Baker richtte in 1966, samen met Eric Clapton, de band Cream op, diende zelf als inspiratie voor de drummer van The Muppet Show, maar trok in de jaren zeventig naar Afrika, waar hij met Fela Kuti samenwerkte om uiteindelijk in 2019 in Zuid-Afrika te overlijden. Beware of Mr. Baker uit 2012 vertelt zijn verhaal.

Dance

Ten slotte zullen we het ook moeten doen zonder het hippe dance-feestje Tomorrowland, één van de meest succesvolle exportproducten van de Belgische dansscène de laatste jaren. Eind jaren tachtig, begin jaren negentig waren de Belgische beats ook al eens internationaal toonaangevend, zoals documentairemaker Jozef Devillé vastlegde in zijn documentaire The Sound of Belgium, dat je voor een paar euro kunt streamen via Vimeo. De film uit 2012 eert eerst de dansfeestjes met decaporgels en pioniers als Telex en Front 242, maar focust vooral op de hausse van de Belgische technoscène gedurende de undergroundfase van de New Beat.