01 nov '21

Goed voor een jaar
zonder tegenslag

2584
door Freddy Phillips
In Meise, langs de Nieuwelaan, op de plaats genaamd Hasseltberg, werd in 1652 een kapel opgetrokken onder het goedkeurend oog van de abdij van Grimbergen en beheerd door B. Gijssens, pastoor van de parochie. Als je daar naartoe gaat, kan je hopen op een jaar zonder tegenslag.

Ze was toegewijd aan O.L. Vrouw en aan Sint-Elooi, die toen als beschermheilige tegen de pest en allerlei ziekten erg in trek was. De kapel verving een gebedsoord dat, omwille van de bijzondere ligging aan de Hasseltberg (aka Asselenberg) in de 7e en 8e eeuw gekend stond als een heidense bidplaats en bedevaartsoord. De kerstening van de streek zou trouwens aan Sint-Elooi toegeschreven zijn, die hier rond 640 verbleef.

Hij werd geboren in Chaptelat (Limoges, Frankrijk) rond 590 met de naam Eligius, en opgeleid tot goudsmid voor hij tot priester en later tot bisschop van Noyon werd gewijd. Vandaar zijn afbeeldingen met een staf in de linkerhand en een gekroonde hamer in de rechterhand. Zijn liefdadigheid stond alom bekend, ook dat hij geld inzamelde voor de armen. Hij werd vereerd als patroonheilige van de goud-, zilver- en hoefsmeden, en bij uitbreiding later ook door de metaalbewerkers, lampenmakers, drukkers, mechaniciens, boeren en paardenhandelaars.

De zegening

In de Sint-Elooikapel van Meise worden er sinds mensenheugenis rond 1 december vieringen georganiseerd. De boeren en smeden, hun paarden en werktuigen worden er gezegend. Na een stillere periode werd dankzij pastoor Cools de Hasseltbergse kapel na 1918 nieuw leven ingeblazen. Op 1 december 1923 bijvoorbeeld kwamen er circa 70 paarden getooid met papieren vaantjes. Een traditie die spijtig genoeg langzaam verdween. Na de Tweede Wereldoorlog kende de viering van Sint-Elooi een revival. In 1955 richtten een aantal bekende Meisenaren een nieuw feestcomité op tijdens het gebruikelijke kalfskopdiner in staminee Rust op den Berg in de Zonnelaan. Onder meer B. Peleman, M. Courbon, A. Vanden Wijngaert, J. Goovaerts, Fr. en R. De Kelver, Jozef Heyvaert, V. Van Hemelrijck, J. Bogaerts, P. Lettens en G. Moreau tekenden present. Nadien gingen de vieringen met veel succes ononderbroken door tot begin jaren 1960, waarna de viering door het vertrek of overlijden van enkele actieve leden opnieuw verwaterde.

De moderne tijd

De nazaten van de oude garde startten, op initiatief van J. De Ridder en Fr. Heyvaert, een nieuwe groep op. In 1971 werden weer plechtige vieringen gehouden, die sindsdien jaarlijks worden herhaald op de zondag die het dichtst bij 1 december valt. Met in de hoofdrollen Eddy Van Hemelrijck als Sint-Elooi en Jean Moreau als Smidje Smee en tal van Sint-Elooi gezellen en gezellinnen, waaronder ondergetekende.

Om 10.30 uur komen ruiters, landbouwers met voertuigen, tractorbestuurders met old-timers, huifkarren en koetsen samen aan de kapel. Onder algemene belangstelling wordt er een parcours door de gemeente afgelegd. Na de mis van 12 uur worden de deelnemers gezegend vooraleer ze in stoet naar het centrum van het dorp rijden voor een hapje en een drankje. De naam en faam van de viering nam met de jaren toe.

Werken van bekende kunstenaars versieren de omgeving van de kapel. Het kruisbeeld in smeedijzer van Jan Van Riet (1977), het inox-beeld De gave van Sint-Elooi van Paul Grégoir (2002), Smidje Smee van de hand van Fr. Mertens (2014) en Maria met het kind op het voorplein van de kapel.

Sint-Elooi, beschermheilige tegen de pest en allerlei ziekten, was erg in trek.

Zonder Joris Hanssens te vergeten die, gedurende vier decennia, ieder jaar unieke bedevaartkruisjes maakte, die aan de deelnemers werden uitgedeeld.

De verbroedering

In 1990 werd in Noyon, op Belgisch initiatief, Eureloy of de Europese Federatie van Sint-Elooibroederschappen en Liefdadigheid opgericht door broederschappen uit België, Frankrijk, Duitsland en Italië. In april van dat jaar werden de statuten opgesteld in de pastorij van Meise met de bedoeling de ‘wezenlijke liefdadige doelstellingen te activeren en te bundelen trouw aan de geest van toewijding zoals SintElooi die heeft voorgeleefd’.

De Sint-Elooiviering in Meise is zowat de enige in de ruime regio die zo veel interesse, toeschouwers, deelnemers en verenigingen uit binnen- en buitenland lokt. Zo ook dit jaar, want op 28 november wordt het 50-jarig bestaan van de (hernieuwde) vereniging en de inhuldiging van de pas gerenoveerde Sint-Elooikapel gevierd.