01 feb '22

Elkaar begrijpen

6771
door Nathalie Dirix
Toen Rana Bayar drie jaar geleden met haar ouders en zussen op de luchthaven van Zaventem landde, maakte ze een vreugdedansje. ‘Eindelijk vrij. We hoefden niet langer bang te zijn.’

Het gezin had een paar moeilijke jaren achter de rug. Na de poging tot staatsgreep in Turkije in de zomer van 2016 verloren haar ouders allebei hun baan als leerkracht. Van de ene dag op de andere werden ze aan de kant geschoven. Recht op verdediging hadden ze niet. Angst voor verdere represailles wel. ‘Het deed mijn ouders besluiten om in België een nieuw leven op te bouwen. Een leven waarin we opnieuw zouden kunnen zeggen wat we denken.

Een veilig gevoel

Bayar spreekt vlot Nederlands. ‘Het eerste schooljaar was nochtans moeilijk. Ik voelde me een buitenbeentje. Maar toen ik de overstap naar het middelbaar maakte, kwam daar verandering in. Mijn medeleerlingen bekeken me niet langer raar aan omdat ik een accent had. Sprak ik een Nederlands woord niet correct uit of kon ik niet op een woord komen, dan hielpen ze me. Vandaag voel ik me goed omringd. Ik voel mij veilig en ben niet bang om fouten te maken. Eigenlijk heb ik de laatste jaren al veel mooie mensen ontmoet.’ Bayar zit in het derde jaar Natuurwetenschappen. Wiskunde en wetenschappen zijn haar ding. ‘In mijn vrije tijd hou ik ervan om vraagstukken op te lossen. Het zou me niet verwonderen dat ik dat van mijn moeder heb geërfd. Zij is leerkracht wiskunde.’

Respect voor de leerkracht

Haar vader gaf in Turkije les in het lager onderwijs. Vandaag werkt hij als fietshersteller. Op een dag hoopt hij terug voor de klas te kunnen staan. Bayar merkt op dat de mensen in Turkije meer respect hebben voor leerkrachten dan in België. Ze worden niet alleen beter betaald, ze genieten er ook meer aanzien. ‘Een Turkse uitdrukking zegt: Ook al heeft iemand me slechts één letter bijgebracht, ik zal hem daarvoor veertig jaar respecteren.’ Als ze over haar geboorteland spreekt, voel je nog steeds een grote liefde voor de plek waar ze opgroeide. ‘Ik ben geboren in Istanboel, meer bepaald aan de Bosporus. Telkens ik daar ben, voel ik me helemaal tot rust komen.’

Opkomen voor jezelf

Bayar klinkt opvallend volwassen voor haar leeftijd. Komt dat omdat ze al op jonge leeftijd geconfronteerd werd met de hardheid van het bestaan? ‘Ik houd van Sezen Aksu, een Turkse zangeres die met veel veerkracht in haar stem zingt over het durven opkomen voor jezelf.’ Er is nog een Turkse zanger die ze graag hoort: Baris Manco. Meer bepaald het nummer waarin hij over zijn grootmoeder, gülpembe of rode roos, zingt. Je hoeft de taal niet te begrijpen om te weten dat het over melancholie gaat. Bayar vat het samen met een Turkse uitdrukking: Mensen die dezelfde gevoelens delen, begrijpen elkaar. Maar mensen die alleen maar dezelfde taal spreken, doen dat vaak niet. Dat heb ik zelf ervaren in mijn OKAN-klas (onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers, n.v.d.r.) waar leerlingen van verschillende landen samenzaten. We spraken niet dezelfde taal, maar we begrepen elkaar.’ Waar vindt ze de kracht om met zo veel vastberadenheid haar nieuwe leven in Sterrebeek vorm te geven? ‘Ik heb een nieuwe versie van mezelf gevonden. Van iemand die zich vrij voelt en durft dromen en die niet bang is om die dromen proberen waar te maken.’

DE FAVORIETEN VAN…

Mooiste plek in Turkije
Galata Kulesi of Galatatoren.

Favoriet gerecht
Içli kofte, gehaktbal met bulgur (tarwe), vlees en noten.

Mooiste herinnering
De kip van mijn grootouders die achter me aan bleef hollen.