01 mei '15

Geloof en wetenschap

4765
door Michaël Bellon
Als acteurs van het populaire sketchprogramma Wat als? mogen Koen De Graeve en Günther Lesage zich sinds vorig jaar Emmy Award winnaars noemen. Op het toneel gaan de twee de existentiële vragen niet uit de weg.

Lesage en De Graeve maken deel uit van het theatercollectief Lazarus, dat er prat op gaat eerst eens diep na te denken voor ze beginnen te spelen. Dat mondt in dit geval uit in een voorstelling over grote geloofs- en wetenschapsvragen, met de voor discussie vatbare titel Met argumenten kan je iedereen overtuigen.

Daarin zijn ze het voor de sport grondig met elkaar oneens, terwijl ze het doorgaans vooral oneens zijn over de sport. Want als we hen na de première spreken, ligt de uitkomst van de Belgische bekerfinale voetbal duidelijk nog gevoelig. Lesage: ‘Koen en ik zijn supporters van twee mooie ploegen. Hij van Anderlecht, ik van Club Brugge.’ ‘Daardoor was die avond van de bekerfinale wat moeilijk voor mij’, geeft De Graeve toe. ‘Maar kom, we zijn professioneel genoeg om de zaken te kunnen scheiden. Zoals iedereen weet, is theater belangrijker dan voetbal. Tenzij Anderlecht wint.’

CHARLIE EN RICHARD

Er was trouwens lang sprake dat voetbal aan bod zou komen in hun nieuwe stuk. ‘Een dag voor de première hebben we het toch geschrapt. Voetbal komt niet meer ter sprake. Wel andere ballen.’ Daarmee doelt Lesage op de kosmische ballentent die ons als nietige mens voor de nodige vraagtekens blijft stellen.

De Graeve: ‘We maken een voorstelling over het spanningsveld tussen wetenschap en godsdienst, toegespitst op de manier waarop men in die disciplines kijkt naar het doel of de zin van het leven en op de argumentatiekracht die de verschillende kampen daarbij aan de dag leggen. Ook als empathisch theatermaker stel je jezelf voortdurend de vraag of het allemaal zin heeft wat je doet. Wat dat betreft is deze voorstelling een mijlpaal. Er zit zowel een drang in om dingen te veranderen als een besef van diep onvermogen. En heel veel humor.’

De maandenlange onderdompeling in een bad van filosofie, natuurkunde en allerlei soor- ten geloof was voor de twee dan ook niet zo’n opdracht. De Graeve: ‘Boeken die je hersenen doen kraken, zijn al jaren mijn favoriete vakantielectuur. We hebben veel gelezen en bekeken. Op de derde dag van onze repetities hadden de aanslagen bij Charlie Hebdo plaats. We zijn de straat op gegaan om mensen te interviewen over hoe zij de wereld zien, wat hun geloof en hun hoop is.’

‘Wij wisselen de rollen van de wetenschapper, de gelovige of de fundamentalist voortdurend af, waardoor de toeschouwer het moeilijk krijgt om een kant te kiezen.’

Lesage: ‘Daarnaast zijn we ook met eminenties uit de monotheïstische godsdiensten gaan spreken. En toen de natuurkundigen Richard Dawkins en Lawrence Krauss naar de Antwerpse stadsschouwburg kwamen, mochten we even backstage met hen praten. Die massa aan materiaal hebben we duchtig moeten comprimeren, anders zaten we met een voorstelling van 48 uur.’

ZEVENDE DAG

Met argumenten kan je iedereen overtuigen is een geestige titel, maar ook een die tot nadenken stemt. Want sommige mensen laten zich met goede argumenten niet meer overtuigen, terwijl er soms ook zo veel argumenten zijn dat je niet meer weet waarvan ze je precies moeten overtuigen.

De Graeve: ‘Aan argumenten en meningen geen gebrek in deze wereld. Dat confronteert ons soms met het onvermogen om inzichten aan actie te koppelen. Toch willen wij uitzoeken wat als onwaarheid kan worden uitgesloten en wat er met een bepaalde logica en argumentatiekracht eventueel te doen valt tegen de onredelijke gruweldaden in de wereld.’

Daarbij hebben de twee natuurlijk ook oog voor de theatrale kant van de zaak. De Graeve: ‘De kracht van een betoog ligt voor elke toehoorder ergens anders. Sommige mensen die naar De Zevende Dag kijken, zullen degene die het langst koel kan blijven het meest interessant vinden. Anderen degene die oprecht emotioneel wordt of degene die er het verstandigst uitziet. Dat soort elementen kunnen we uitvergroten. We spelen het spel emotioneel en tactisch. Met als effect dat het publiek plots sympathie kan voelen voor het dogmatische kneusje of zich irriteert aan de zelfingenomen wetenschapper.’

Lesage: ‘Wij wisselen de rollen van de wetenschapper, de gelovige of de fundamentalist voortdurend af, waardoor de toeschouwer het moeilijk krijgt om een kant te kiezen.’
 

WO • 27 MEI • 20.30
Met argumenten kan je iedereen overtuigen
Lazarus
Grimbergen, CC Strombeek, 02 263 03 43